Με την ελληνική κυβέρνηση να μην έχει διατυπώσει ακόμη άποψη και να βρίσκεται στο περιθώριο  , την στιγμή που στην Ευρώπη επικρατεί όργιο συνομιλιών και διεργασιών, το Ευρωπαικό Κοιμοβούλιο με ψήφισμά του την Πέμπτη 9 Ιουνίου  καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να εγκρίνει την έναρξη της διαδικασίας αναθεώρησης των Συνθηκών της ΕΕ. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του ψηφίσματος είναι η κατάργηση του βέτο και η λήψη αποφάσεων  με ειδική πλειοψηφία. Για την Ελλάδα που έχει ανοιχτά ζητήματα με την Τουρκία και με το Κυπριακό ανοιχτό, η κατάργηση του βέτο είναι διαπραγματευτική απώλεια.  Σίγουρα οι εξελίξεις δεν θα είναι άμεσες , όμως παρατηρείται ήδη κινητικότητα και σχεδόν όλα τα κράτη -μέλη έχουν θέσεις που προωθούν.
Η απουσία προετοιμασίας εκ μέρους της κυβέρνησης σε μια περίοδο που καταγράφονται γεωπολιτικές ανακατατάξεις και ανατροπές πολιτικών στην ΕΕ, στις οικονομίες, στην ενέργεια , σε ζητήματα κλιματικής αλλαγής, μοιραία θα οδηγήσει σε περαιτέρω υποβάθμιση της θέσης της Ελλάδας στην ΕΕ με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα γενικότερα και ειδικότερα συμφέροντα της χώρας.

 
 Στο Ευρωπαικό Κοινοβούλιο επισημάνθηκε ότι υπό το πρίσμα των πρόσφατων και συνεχιζόμενων κρίσεων, οι ευρωβουλευτές έκαναν χρήση του δικαιώματός τους που απορρέει από τις Συνθήκες της ΕΕ για να ζητήσουν την τροποποίηση των θεμελιωδών κειμένων της Ένωσης στις εξής κατευθύνσεις:

·  Μεταρρύθμιση των διαδικασιών ψηφοφορίας στο Συμβούλιο για την ενίσχυση της ικανότητας δράσης της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της μετάβασης από την ομοφωνία στην ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία, σε τομείς όπως οι κυρώσεις, η λεγόμενη ρήτρα «γέφυρας», και σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
·  Αναπροσαρμογή των εξουσιών της ΕΕ, ιδίως στους τομείς της υγείας και των σχετικών διασυνοριακών απειλών, στην ολοκλήρωση της ενεργειακής ένωσης βάσει της ενεργειακής αποδοτικότητας και των ΑΠΕ σε συνάρτηση με τις διεθνείς συμφωνίες για την κλιματική αλλαγή, στην άμυνα, και στις κοινωνικές και οικονομικές πολιτικές.
·  Διασφάλιση της πλήρους εφαρμογής του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και ενσωμάτωση της κοινωνικής προόδου, σε σύνδεση με ένα πρωτόκολλο κοινωνικής προόδου, στις Συνθήκες.
·  Στήριξη της της ανθεκτικότητας της οικονομίας της ΕΕ, με ιδιαίτερη προσοχή στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και στους ελέγχους ανταγωνιστικότητας, καθώς και προώθηση επενδύσεων εστιασμένων στη δίκαιη, οικολογική και ψηφιακή μετάβαση.
·  Να δοθεί στο Κοινοβούλιο το δικαίωμα να κινεί, να τροποποιεί ή να ανακαλεί νομοθεσία και να διαθέτει πλήρη δικαιώματα ως συννομοθέτης για τον προϋπολογισμό της ΕΕ.
·  Ενίσχυση της διαδικασίας για την προστασία των ιδρυτικών αξιών της ΕΕ και αποσαφήνιση του προσδιορισμού και των συνεπειών των παραβιάσεων (άρθρο 7 της ΣΕΕ και Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων).

Το ψήφισμα εγκρίθηκε με 355 ψήφους υπέρ, 154 κατά και 48 αποχές, μετά την συζήτηση στην ολομέλεια που πραγματοποιήθηκε νωρίτερα την ίδια μέρα.
Επόμενα βήματα
Εναπόκειται στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων των 27 κρατών μελών στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να αποφασίσουν, με απλή πλειοψηφία, τη σύγκληση Συνέλευσης. Πολλοί ευρωβουλευτές έχουν ζητήσει αυτό να γίνει το συντομότερο, δηλ. κατά τη σύνοδο που θα πραγματοποιηθεί στις 23-24 Ιουνίου, για να διασφαλιστεί ότι οι προσδοκίες των πολιτών θα ικανοποιηθούν και ότι τα αποτελέσματα της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης θα αξιοποιηθούν κατάλληλα. Η Συνέλευση θα περιλαμβάνει βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Επιτρόπους, βουλευτές των κρατών μελών και ηγέτες της ΕΕ.
Η Επιτροπή αναμένεται να ανακοινώσει τον τρόπο με τον οποίο προτίθεται να δράσει βάσει των προτάσεων της Διάσκεψης στα μέσα Ιουνίου. Η επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου θα συνεχίσει να εργάζεται επί των αλλαγών που θα επιδιώξει να επιφέρει το Κοινοβούλιο στις Συνθήκες, εν αναμονή της έναρξης των εργασιών της Συνέλευσης.


 

Και εκεί ακινησία.Οι μεταρρυθμιστές, οι αρνητές και η Ελλάδα

Πριν από λίγες ημέρες διανεμήθηκε το  non paper των «μεταρρυθμιστών» των Συνθηκών , το οποίο  υποβλήθηκε από τη Γερμανία, το Βέλγιο, την Ιταλία, το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία και την Ισπανία (η Γαλλία ως προεδρεύουσα χώρα δεν το υπογράφει), ενώ το non paper του μπλοκ όσων εκφράζουν αντιρρήσεις ως προς την αλλαγή των Συνθηκών στην παρούσα συγκυρία υπογράφουν η Βουλγαρία, η Κροατία, η Τσεχία, η Δανία, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Μάλτα, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Σλοβενία και η Σουηδία.
 Σύμφωνα με δήλωση του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Μ. Βαρβιτσιώτη, “η  χώρα μας επέλεξε να μη συνυπογράψει κανένα από τα δυο non paper,  αποθεώνοντας την ακινησία . Η δικαιολογία του διχασμού είναι γελοία , αλλά δεν είναι η μόνη:

 Ο πρώτος λόγος, όπως εξήγησε,  έχει να κάνει με το ότι «εμείς πιστεύουμε πως αυτή τη στιγμή δεν είναι η στιγμή του διχασμού ανάμεσα στις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά είναι η στιγμή στην οποία θα πρέπει να δούμε και να εκφράσουμε μεγαλύτερη ενότητα». «Απέναντι στις γεωπολιτικές προκλήσεις, η Ευρώπη να εκφράζεται με μία φωνή και να μη βάζει στο τραπέζι ζητήματα τα οποία θα φέρουν τελικά τον διχασμό του Συμβουλίου» σημείωσε χαρακτηριστικά.
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι ανάμεσα στις προτάσεις που κατατέθηκαν στο πλαίσιο της Διάσκεψης είναι λίγες εκείνες που αφορούν την κατάργηση της ομοφωνίας, ενώ είναι πάρα πολλές αυτές που αφορούν συγκεκριμένες κατευθύνσεις «οι οποίες πρέπει να γίνουν πράξη ως εθνικές πολιτικές αλλά και ως ευρωπαϊκές πολιτικές και πρέπει να δουλέψουμε σκληρά σε αυτή την κατεύθυνση», όπως είπε ο κ. Βαρβιτσιώτης, ο οποίος αναφέρθηκε στις «συγκεκριμένες φωνές, που με διάφορους τρόπους θέλουν να φέρουν πάλι το θέμα της αναθεώρησης των Συνθηκών». Τώρα όμως που υπάρχει το ψήφισμα του Ευρωπαικού Κοινοβούλίου τι θα πεί; ότι αυτός ο κορυφαίος θεσμός της ΕΕ επιδιώκει τον διχασμό;

Σύμφωνα με μια ισχυρή πρόταση που συμμερίζεται και ο Γάλλος Πρόεδρος Μακρόν,  προωθείται η λήψη αποφάσεων με ειδική πλειοψηφία, δηλαδή με τις ψήφους του 55% των κρατών-μελών (15 από τα 27), που θα πρέπει όμως να αντιπροσωπεύουν το 65% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ.
Τα μικρότερα κράτη -μέλη είναι κατά της αναθεώρησης των συνθηκών και κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση. Σε κάθε περίπτωση οδεύουμε προς αλλαγές στην ΕΕ που θα επαναφέρουν το ζήτημα των πολλών ταχυτήτων σε πιο σύγχρονη εκδοχή.