Του Σωτήρη Σιδέρη

 Πλήθος ερωτηματικών έχουν ανακύψει το τελευταίο διάστημα σχετικά με το επιτελείο, τους συμβούλους ή και απλούς συνεργάτες  του πρωθυπουργού στα θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, με το όνομα του ανεψιού του Γρηγόρη Δημητριάδη να βρίσκεται στο στόμα όλων με όχι θετική διάθεση.  Ο  Δημητριάδης  όμως ούτε εμπειρία χειρισμών, ούτε γνώσεις διαθέτει. Είναι γνωστό εδώ και καιρό ότι οι δίαυλοι μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια και του πρωθυπουργού έχουν στενέψει επικίνδυνα.  Δυσλειτουργεί και η επικοινωνία ΥΠΕΞ και υπουργείου Άμυνας. Ας σημειωθεί ότι  στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας το κλίμα είναι τεταμένο , καθώς πυκνώνουν οι εκτιμήσεις για δύσκολο καλοκαίρι. Ο υπουργός Νίκος Παναγιωτόπουλος χαρακτηρίζεται από έμπειρο διπλωμάτη ως “παλαιοκομματικό απολίθωμα της δεκαετίας του ΄60”.    Και μια άλλη παράμετρος: η  κορύφωση της έντασης πάντως το τελευταίο διάστημα δηλαδή οι υπερπτήσεις και η προσέγγιση της Αλεξανδρούπολης από τουρκικά αεροσκάφη έχουν και άλλη όψη. Ότι προηγήθηκαν πτήσεις ελληνικών αεροσκαφών πάνω από την Ίμβρο και την Τένεδο,  κάτι που γνωρίζει το ΝΑΤΟ και συνέστησε στην Αθήνα να κρατήσει χαμηλούς τόνους.. Βουνό οι δυσλειτουργίες και τα ερωτήματα..

Προσόν: απολύτως έμπιστος

Οι ανησυχίες το τελευταίο διάστημα εντείνονται καθώς είναι γνωστό ότι ο πρωθυπουργός δεν διαθέτει κάποιο επιτελείο που να του εισηγείται πρωτοβουλίες, κινήσεις, τακτική και διαπραγματευτικό πλαίσιο , είτε για την Τουρκία, είναι για την ΕΕ, είτε για τη Γαλλία, τη Γερμανία ή τις ΗΠΑ σε διμερές επίπεδο. Η ένταση φαίνεται ότι μεγαλώνει καθώς είναι κοινό μυστικό ότι όποιος θέλει να πει οτιδήποτε στον πρωθυπουργό, ιδέες, προτάσεις ή να του εισηγηθεί οτιδήποτε , πρέπει να περάσει από το γραφείο του ανεψιού του και Γραμματέα Γρηγόρη Δημητριάδη.




Ο οποίος έχει τα πάντα υπό τον ελέγχό του. Και ο οποίος είναι παγκοσμίως άγνωστος για το ταλέντο του σε διαπραγματεύσεις, σε γνώσεις, ιδέες και πολιτική συγκρότηση. Το μοναδικό του προσόν είναι ότι είναι έμπιστος. Έτσι,  στην πράξη έχουν καταργηθεί το υπουργικό συμβούλιο, το ΚΥΣΕΑ , το συμβούλιο εθνικής ασφάλειας, η γραμμή συνεννόησης ΥΠΕΞ- υπουργείου Άμυνας, η διπλωματία.

Σε κυβερνητικούς κύκλους και όχι μόνο έχει ενισχυθεί ο προβληματισμός μετά την τελευταία συνάντηση Ερντογάν -Μητσοτάκη στην Κωνσταντινούπολη, στο περίφημο γεύμα. Εκεί όπου υποτίθεται συμφωνήθηκε μορατόριουμ, αλλά η ένταση έχει χτυπήσει κόκκινο.  Η αυτοαπομόνωση του Κυριάκου Μητσοτάκη όμως είναι μια επικίνδυνη εξέλιξη γιατί , πέραν των αυτονόητων επιπτώσεων μικραίνει τον κόσμο και τον ορίζοντα του πρωθυπουργού. Το να δηλώνει στη βουλή ο υπουργός Άμυνας ότι δεν θέλει να ανακοινώσει τα όπλα που δίνει η Ελλάδα στην Ουκρανία, ούτε πόσες αποστολές έχουν γίνει , είναι συνέπεια αυτής της ..ιδιωτικού τύπου αμυντικής και εξωτερικής πολιτικής. Φυσικά με εντολή πρωθυπουργού.  Ο ένοικος του Μεγάρου Μαξίμου έχει θεσμικές υποχρεώσεις και η εικόνα του σημερινού πρωθυπουργού είναι ότι τις περιφρονεί. Η εικόνα περιγράφεται ως εξής:

1. Όλα τα εξοπλιστικά προγράμματα και οι συνομιλίες που τα συνοδεύουν , σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, γίνονται απευθείας από τον πρωθυπουργό με την βοήθεια του Γρηγόρη Δημητριάδη. Γι αυτό και όπως επισημαίνει διπλωματική πηγή , δεν υπάρχει κανένα θετικό πρόσημο σε διπλωματικό επίπεδο, σε επίπεδο τεχνογνωσίας, ανταλλαγμάτων και πολιτικού πλαισίου. Σημειώνουν ότι ποτέ άλλοτε δεν υπήρξε τόση αδιαφάνεια σε τόσο κρίσιμα ζητήματα που αφορούν την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας της χώρας.
2. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης  έχει περιορίσει στο ελάχιστο τους συνομιλητές του στα κρίσιμα αυτά ζητήματα για να αποφύγει διαφωνίες, άλλες προτάσεις, συζητήσεις επί ανταλλαγμάτων κλπ. Μοιραία έχουν παρατηρηθεί πολλοί λάθος χειρισμοί, από την πολιτική της χώρας στην ΕΕ, μέχρι τους χειρισμούς στον πόλεμο όπου ο πρωθυπουργός αποφασίζει κυριολεκτικά ερήμην όλων, του ΥΠΕΞ συμπεριλαμβανομένου.

3. Μετά την απομάκρυνση του Διακόπουλου από τη θέση του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας ουσιαστικά ο νέος θεσμός ακυρώθηκε. Ο διάδοχός του Ντόκος δεν απευθύνεται καν στον πρωθυπουργό και όπως λένε απευθύνεται μόνο στον Δημητριάδη.
4. Μετά την μετάθεση της πρέσβεως Σουρανή στη Ρώμη και τις γνωστές θέσεις του Ερντογάν περί διακοπής των συνομιλιών με τον Μητσοτάκη, έκλεισε ένας κρίσιμος δίαυλος που λειτούργησε μέχρι πρόσφατα. Είναι αδιανόητο τα γραφεία ηγετών να μην μπορούν να επικοινωνούν, όταν άμεση ή έμμεση επικοινωνία υπάρχει μεταξύ Ρωσίας -Ουκρανίας.
5. Οι δίαυλοι Ελλάδας -Τουρκίας έχουν κλείσει παντού. Σε επίπεδο ηγετών, σε επίπεδο ΥΠΕΞ, σε επίπεδο λιμενικού, ακόμη και σε θέματα θετικής ατζέντας.
6. Στην ΕΕ κλιμακώνεται εν μέσω έντασης η συζήτηση για το μέλλον της ΕΕ , την αναθεώρηση των συνθηκών, την κατάργηση ή όχι του βέτο. Πολλές χώρες , κυρίως οι μικρότερες είναι κατά της αναθεώρησης των συνθηκών και της συνακόλουθης κατάργησης του βέτο. Μαζεύονται, ομαδοποιούνται, υπογράφουν non paper, συντονίζονται. Ποια είναι η μοναδική χώρα της ΕΕ που δεν έχει καμία θέση, ούτε υπέρ ούτε κατά; σωστά. Μόνο η Ελλάδα. Η αποθέωση της ακινησίας και η ευλάβεια του δορυφόρου προς το κέντρο. Περιμένει να δει που θα πάει το κλίμα ή τι θα της ζητήσουν.. Καμία γνώμη για το πως εξυπηρετούνται τα εθνικά συμφέροντα...

       

Στο υπουργείο Άμυνας

Η κρίση με το Ουρούτς Ρέις έχει αφήσει το αποτύπωμά της στο υπουργείο Άμυνας. Τότε , οι στρατιωτικοί ήθελαν να δοθεί στην Άγκυρα πιο σκληρή απάντηση όταν το τουρκικό σκάφος παραβίασε τα χωρικά ύδατα στο Καστελλόριζο, αλλά ο πρωθυπουργός την απέτρεψε. Έκτοτε και ενώ η κρίση κλιμακώνεται στα ανώτερα στρατιωτικά κλιμάκια του υπουργείου Άμυνας επικρατεί ένταση. Με την έννοια ότι τυχόν επανάληψη του φαινομένου αυτό το καλοκαίρι, θα προκαλέσει αντίδραση των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων. Όμως αυτό πρέπει να ελεγχθεί. Η πολιτική ηγεσία πρέπει να παραμείνει αποκλειστικό κέντρο τέτοιων αποφάσεων , γιατί διαφορετικά όταν ανοίγει ο ασκός, καταιγίδες έρχονται. Αλλά από την πλευρά της η πολιτική ηγεσία έχει υποχρέωση να καθορίσει τις κόκκινες γραμμές της χώρας. Όσο δεν το κάνει η δυσλειτουργία ενδέχεται να προκαλέσει απρόβλεπτα προβλήματα διαχείρισης κρίσεων.

Όμως η εικόνα απόλυτης δυσλειτουργίας της κυβέρνησης σε τόσο κρίσιμους τομείς προκαλεί κρίση ανασφάλειας σε όσους γνωρίζουν ότι για να ανταποκριθεί αποτελεσματικά η χώρα στις προκλήσεις, απαιτείται ισχυρό επιτελείο , άριστη συνεργασία πολλών φορέων και κυρίως πολιτική βούληση για να συγκροτήσει η Ελλάδα ένα αποτελεσματικό συμμαχικό μέτωπο. Και αυτό δεν συγκροτείται ούτε με δηλώσεις ούτε με συμφωνίες πίσω από τις κουρτίνες που απλά αποτελούν εμπόριο , χωρίς πολιτικό πλαίσιο.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει πρόβλημα με τον Καραμανλή, τον Σαμαρά, την ακροδεξιά πτέρυγα. Έχει το σκάνδαλο Νοβάρτις στο κεφάλι του. Έχει τη μεγάλη φθορά που τον απειλεί ενόψει των εκλογών. Έχει τεράστια ποσοστά αμφισβήτησης του έργου του. Όλα αυτά είναι δεδομένα. Αλλά η κρίση εθνικής ασφάλειας είναι άλλο επίπεδο.


Ας σημειωθεί ότι όσο περνά ο καιρός και ο πρωθυπουργός εμπλέκει τη χώρα στον πόλεμο, ενώ ταυτόχρονα η οικονομική κρίση, η κρίση στην ΕΕ και κυρίως η κρίση ασφάλειας θα γίνεται όλο και πιο αισθητή. Η πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν διαθέτει ούτε το κύρος ,ούτε την επιρροή για να διαδραματίσει κάποιο ρόλο. Ο πρωθυπουργός είναι ανασφαλής και ιδιωτικοποιεί τους χειρισμούς , γεγονός που προκαλεί . Ας σημειωθεί πάντως ότι στο παρασκήνιο, πολλοί παράγοντες του δημόσιου βίου δεν είναι διατεθειμένοι να του προσφέρουν πολιτική ασυλία. Υπό αυτό το πρίσμα ίσως καταγραφούν σοβαρές εσωτερικές εντάσεις το επόμενο διάστημα που θα προστεθούν στις ήδη υπάρχουσες….