Του Σωτήρη Σιδέρη

Μετά από  μια εβδομάδα πολέμου και αφού σχεδόν η μισή Ουκρανία έχει καταστραφεί, ο πρόεδρος Ζελένσκι  την Τρίτη 1 Μαρτίου,  σε κοινή συνέντευξή του στο Reuters και στο CNN,  παρουσίασε το πλαίσιο μιας συμφωνίας <<εάν το ΝΑΤΟ κλείσει την πόρτα στις προοπτικές ένταξης της Ουκρανίας>>. Αν αυτή η δήλωση είχε γίνει πριν τον πόλεμο , ίσως είχε σώσει τη χώρα του. Ταυτόχρονα όμως , η δήλωση αυτή αποκαλύπτει την πραγματική αιτία του πολέμου, δηλαδή ενός λάθους πολέμου, που ικανοποιεί μόνο τα πιο σκληρά γεράκια στη Ρωσία και τη Δύση και κανέναν άλλον. Και μέσα στον γενικό χαμό, ο Τούρκος υπουργός άμυνας Χ. Ακάρ δήλωσε ότι συνεχίζει την πολιτική έντασης με την Ελλάδα, θέλοντας προφανώς να εμφανίσει την Τουρκία ανεπηρέαστη από τον πόλεμο. Πρόκειται για ψευδαίσθηση γιατί και η Άγκυρα και οι κατευθύνσεις της τουρκικής πολιτικής θα επηρεαστούν και μάλιστα σοβαρά. Ίσως σήμερα είναι η κατάλληλη στιγμή η Αθήνα να αρχίσει να καλλιεργεί την  διπλωματία της αποτροπής .
Η Τουρκία δεν θα αλλάξει πολιτική έναντι της Ελλάδας , αυτό είναι βέβαιο.  Οι σχέσεις θα παραμείνουν σε ένταση, αλλά οι φιλοδοξίες της να παίξει ρόλο στον Καύκασο, τη Μαύρη Θάλασσα, ίσως και στη Μεσόγειο δεν θα ευοδωθούν . Γιατί ο πόλεμος της Ουκρανίας θα επιδράσει και θα προκαλέσει αλλαγές σε όλα τα πεδία, που προς το παρόν δεν είναι σαφή.

ο δύσκολος δρόμος

 
Οι ΗΠΑ και όλα τα ΜΜΕ συνεχίζουν να αποκρύπτουν την αιτία του πολέμου,  που κρύβεται στη δήλωση Ζελένσκι, συσκοτίζοντας έτσι και τις προοπτικές της ειρήνης στην Ευρώπη και τον κόσμο. Πράγματι όπως είπε ο Μπάιντεν , η Ρωσία είναι απομονωμένη όσο ποτέ, αλλά από τον δυτικό κόσμο και όχι από όλον τον κόσμο. Πράγματι θα πληγεί η Ρωσία πολύ σοβαρά, όχι όμως ο Πούτιν, το αντίθετο θα συμβεί. Σε ώρες πολέμου οι λαοί συσπειρώνονται γύρω από την ηγεσία τους, άγνωστο τι θα συμβεί στο μέλλον. Αντίθετα, πρόβλημα έχουν οι δημοκρατικοί στις ΗΠΑ και ο διχασμός με την δεξιά, ο ίδιος ο Μπάιντεν, ο Σολτς στη Γερμανία, ο Μακρόν στη Γαλλία γιατί  οι κυρώσεις και η ένταση ναι μεν συσπειρώνουν, αλλά δεν λύνουν τα δικά τους προβλήματα. Η εμφανής τάση στρατιωτικοποίησης της ΕΕ είναι η καλύτερη ένδειξη ότι η κρίση θα πλήξει και την Ευρώπη που θέλει να ετοιμαστεί για αλλαγή σελίδας. Η στρατιωτικοποίηση με την σειρά της θα πλήξει οικονομικά τις μικρότερες χώρες, ενδεχομένως όμως να αλλάξει και η λειτουργία του Συμφώνου Σταθερότητας. Το πρόβλημα όμως και για τις ΗΠΑ και για την ΕΕ είναι ότι το εξοπλιστικό κρεσέντο της Ευρώπης θα επιφέρει νέα προβλήματα στην ήδη εύθραστη οικονομία της και οι μικρότερες χώρες όπως η Ελλάδα θα βρεθούν σε μέγγενη.

 

Λάθος ανάγνωση εξελίξεων

Η λάθος ανάγνωση της κρίσης από τον πρωθυπουργό δεν έγκειται στην πολιτική συστράτευση με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ,  αλλά στη λάθος ανάγνωση των εξελίξεων. Θα χτιστεί ένα τείχος με τη Ρωσία, αλλά η Ελλάδα δεν απειλείται από τη Μόσχα, αλλά από την Τουρκία και τείχος με την Τουρκία δεν θα υπάρξει ποτέ. Αυτό έχει δηλωθεί προς κάθε κατεύθυνση , μόνο ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνεχίζει να προσποιείται ότι δεν το έχει ακούσει. Αν η Ελλάδα δεν θέλει να είναι θύμα της αναθεωρητικής Τουρκίας, δεν πρέπει να φερθεί σαν τον Ζελένσκι και να οικοδομήσει από τώρα μια διπλωματία αποτροπής, ώστε να καταστεί ανέφικτη κάθε σκέψη της Τουρκίας για σύγκρουση. Αυτό προυποθέτει αλλαγή του τρόπου σκέψης του πρωθυπουργού, που έχει αναλάβει όλην ευθύνη της εξωτερικής πολιτικής ωθώντας τον Νίκο Δένδια προς την αδρανοποίηση και ίσως προς την παραίτηση.

Ο Ουκρανός πρόεδρος ζήτησε από το  ΝΑΤΟ να επιβάλλει  μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων για να σταματήσει τη ρωσική πολεμική αεροπορία, υπογραμμίζοντας ότι αυτό θα συνιστούσε προληπτικό μέτρο και δεν θα έφερνε τη Συμμαχία σε τροχιά πολέμου με τη Ρωσία. Προφανώς αυτό δεν θα συμβεί ποτέ . Είπε επίσης ότι «η Ουκρανία θα απαιτήσει νομικά δεσμευτικές εγγυήσεις ασφαλείας εάν το ΝΑΤΟ κλείσει την πόρτα στις προοπτικές ένταξης της Ουκρανίας» Πρόσθεσε ότι «Οι εταίροι μας, εάν δεν είναι έτοιμοι να πάρουν την Ουκρανία στο ΝΑΤΟ, επειδή η Ρωσία δεν θέλει θα πρέπει να επεξεργαστούν κοινές εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία», είπε ο Ζελένσκι και προφανώς ίσως ο πόλεμος θα είχε αποφευχθεί αν αυτή την στάση τηρούσε εξαρχής και δεν έπεφτε στην παγίδα .

Εν κατακλείδι, η Ελλάδα δεν είναι Ουκρανία, αλλά δεν πρέπει να νομίζει η Τουρκία ότι μπορεί να γίνει .  Όσο εξελίσσεται ο πόλεμος στην Ουκρανία, αποδεικνύεται όλο και πιο ξεκάθαρα ότι δεν υπήρξε ποτέ διπλωματική αποτροπή, κάθε άλλο παρά εξαντλήθηκε ο διάλογος και η δυτική διπλωματία , όχι μόνο δεν είναι παρούσα, αντίθετα έχει εξαφανιστεί και δίνει τη θέση της σε ένα δεύτερο λάθος, στην στρατιωτικοποίηση της ΕΕ. Στην κατεύθυνση αυτή είναι πλήρως ενταγμένος ο Μητσοτάκης που προβάλλει τους εξοπλισμούς ως λύση, υποβαθμίζοντας τη διπλωματία...
Η Ελλάδα πρέπει να αρχίσει να σκέφτεται μόνη της και να μοιράζεται τις σκέψεις και τα σχέδιά της με φίλους και συμμάχους για την ασφάλειά της.  Είναι ίσως η κατάλληλη στιγμή να αρχίσει να καλλιεργεί την πρόταση για διεθνή  διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο.  Όσο η κυβέρνηση Μητσοτάκη  ακολουθεί άκριτα, ακόμη και συμμάχους που έχουν άλλο τρόπο σκέψης, θα πρέπει να ξέρει ότι υπάρχει απόκλιση συμφερόντων που δεν εννοεί να αντιλφηθεί. Την ίδια άποψη είχε και ο Ζελένσκι . Αυτή η απόκλιση είναι η τραγωδία της Ουκρανίας που νόμιζε ότι όσο ακολουθεί τυφλά τους δυτικούς θα κάνει επιλογή ασφάλειας.
Προφανώς έρχεται η ώρα των αλλαγών..