Αίσθηση έχει προκαλέσει σε όλη  την Ευρώπη η απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ σχετικά με τον μηχανισμό «αιρεσιμότητας για το κράτος δικαίου»,, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα  να διακόπτεται η χρηματοδότηση μιας χώρας από τον προυπολογισμό  της ΕΕ, αν παραβιάζει το κράτος δικαίου. 

Έτσι δρομολογείται τώρα η εφαρμογή της απόφασης για την Πολωνία και την Ουγγαρία, καθώς άμεσα  οι ευρωβουλευτές ζητούν από την Επιτροπή να την εφαρμόσει και να προστατεύσει τις αξίες της ΕΕ, ενώ πλήθος αντιδράσεων καταγράφονται παντού στην Ευρώπη κυρίως θετικές. 

Σημειωτέον ότι αυξάνονται οι καταγγελίες και στην Ελλάδα για παραβιάσεις του κράτους δικαίου από την κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Εκ των πραγμάτων το ρήγμα εντός της ΕΕ μεγαλώνει και η συνοχή μικραίνει. Υπό το πρίσμα αυτό , μετά τις γαλλικές εκλογές από το Μάιο δηλαδή, θα δούμε ένα εντελώς νέο σκηνικό στην ΕΕ με τις κυρίαρχες δυνάμεις της Κεντρικής Ευρώπης να επαναφέρουν το Σύμφωνο Σταθερότητας, τα πρωτογενή πλεονάσματα εν μέσω οικονομικής κρίσης και μια ΕΕ που αναζητά μια νέα ταυτότητα σε ένα νέο ασταθές διεθνές σκηνικό. Στην Ελλάδα επικρατεί η γνωστή μακαριότητα , αποτέλεσμα κυρίως και της ανεπάρκειας , αλλά και της αδιαφορίας της  κυβέρνησης για τα μείζονα, θεσμικά , πολιτικά και στρατηγικά διακυβεύματα που αφορούν το μέλλον της χώρας . . 

Σύμφωνα με την απόφαση του ΔΕΕ :

 «η ολομέλεια του Δικαστηρίου απορρίπτει τις προσφυγές της Ουγγαρίας και της Πολωνίας κατά του μηχανισμού αιρεσιμότητας δυνάμει του οποίου η τήρηση των αρχών του κράτους δικαίου από τα κράτη μέλη αποτελεί προϋπόθεση για τη χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό της Ένωσης
Ο μηχανισμός αυτός θεσπίστηκε βάσει προσήκουσας νομικής βάσης, είναι συμβατός με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 7 ΣΕΕ και σέβεται ιδίως τα όρια των αρμοδιοτήτων που έχουν ανατεθεί στην Ένωση και την αρχή του κράτους δικαίου.

Στις 16 Δεκεμβρίου 2020, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξέδωσαν κανονισμό 1 με τον οποίο θεσπίζεται γενικό καθεστώς αιρεσιμότητας για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης στην περίπτωση παραβιάσεων των αρχών του κράτους δικαίου στα κράτη μέλη. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, ο κανονισμός παρέχει στο Συμβούλιο τη δυνατότητα, κατόπιν πρότασης της Επιτροπής, να θεσπίσει μέτρα προστασίας όπως την αναστολή πληρωμών ή την αναστολή της έγκρισης ενός ή περισσοτέρων προγραμμάτων που επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό της Ένωσης.. Η Ουγγαρία και η Πολωνία άσκησαν προσφυγές ενώπιον του Δικαστηρίου με αίτημα την ακύρωση του ως άνω κανονισμού. Προβάλλουν απουσία προσήκουσας νομικής βάσης στις Συνθήκες ΕΕ και ΛΕΕ, καταστρατήγηση της διαδικασίας που προβλέπεται στο άρθρο 7 ΣΕΕ , υπέρβαση των αρμοδιοτήτων της Ένωσης και παραβίαση της αρχής της ασφάλειας δικαίου…».

«Το κράτος δικαίου είναι ο θησαυρός μας», δήλωσε ο Clément Beaune εξ ονόματος της Γαλλικής Προεδρίας του Συμβουλίου. Εξέφρασε την ικανοποίησή του για την «αναγκαία νομική σαφήνεια» που δόθηκε σήμερα από το Δικαστήριο της ΕΕ και δήλωσε ότι η Γαλλική Προεδρία αναμένει τώρα από την Επιτροπή να την χρησιμοποιήσει. Η Προεδρία δεσμεύεται να κινητοποιήσει όλα τα μέσα για την προστασία του κράτους δικαίου, τόνισε.
Ο επίτροπος για τον Προϋπολογισμό Johannes Hahn δήλωσε ότι η απόφαση του Δικαστηρίου αναλύεται τώρα από την Επιτροπή, η οποία θα οριστικοποιήσει ταχέως τις κατευθυντήριες γραμμές της σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής του κανονισμού. Υπογράμμισε ότι ο μηχανισμός είναι ένα μόνο από τα εργαλεία της ΕΕ για την προστασία του κράτους δικαίου και ότι είναι καίριας σημασίας να επιλεγούν τα κατάλληλα εργαλεία για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων. Πολλοί ομιλητές τόνισαν ότι φτάνει πια με τις γραφειοκρατικές δικαιολογίες ενόσω ορισμένα κράτη μέλη καταλαμβάνονται από τυράννους, με τα συστήματα απονομής δικαιοσύνης να υποβαθμίζονται, την ελευθερία του Τύπου να περιορίζεται και τα δικαιώματα των μειονοτήτων να ψαλιδίζονται. Υπενθύμισαν ότι ο ρόλος της Επιτροπής είναι να φυλάσσει τις Συνθήκες της ΕΕ και να προστατεύει τις θεμελιώδεις αξίες για τις οποίες έχουν δεσμευτεί όλα τα κράτη μέλη.

Ο κανονισμός για την αιρεσιμότητα του προϋπολογισμού αποσκοπεί στην προστασία των κονδυλίων της ΕΕ από την κατάχρησή τους από εθνικές κυβερνήσεις που παραβιάζουν το κράτος δικαίου. Ο κανονισμός τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2021. Μέχρι στιγμής, η Επιτροπή δεν τον έχει εφαρμόσει.
Στις 11 Μαρτίου 2021, η Πολωνία και η Ουγγαρία προσέφυγαν ενώπιον του Δικαστηρίου της ΕΕ αμφισβητώντας τη νομιμότητα του κανονισμού.
Στις 16 Φεβρουαρίου 2022, το Δικαστήριο εξέδωσε την απόφασή του, σύμφωνα με την οποία οι προσφυγές της Ουγγαρίας και της Πολωνίας θα πρέπει να απορριφθούν.