του Σπύρου Σουρμελίδη

Τα εμβόλια κατά του κορονοϊού, ο  νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάϊντεν, το τέλος της 16ετούς πρωθυπουργίας της Αγκελα Μέρκελ, η οριστική αποχώρηση της Μ. Βρετανίας από την ΕΕ (brexit),  η αποχώρηση των Αμερικανών από το Αφγανιστάν μετά από 20 χρόνια,  η άνοδος της Κίνας , ο νόες γύρος μιας ψυχροπολεμικής αντιπαλότητας ΗΠΑ-Ρωσίας,  η ραγδαία αύξηση των τιμών της ενέργειας , η ακρίβεια ως  αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης πανδημίας, οι σούπερ- τρισεκατομμυριούχοι και οι κανόνες που θέλουν να επιβάλλουν. Είναι μερικά από τα πρόσωπα και τα γεγονότα που σηματοδότησαν το 2021. 

Η χρονιά του εμβολίου 

Το 2020 (και λίγο το 2019) ήταν η χρονιά του κορονοϊού, το 2021 ήταν η χρονιά των εμβολίων κατά του κορονοϊού. Από την αρχή του έτους άρχισαν να εμβολιάζονται τα ανεπτυγμένα κυρίως κράτη, στην αρχή με δυσκολίες και καθυστερήσεις. Άρχισε όμως η μαζική παραγωγή  των εμβολίων σε Αμερική, Ευρώπη, Κίνα και Ρωσία. Μαζί και ο ανταγωνισμός μεταξύ Δύσης και Ανατολής γιατί τα βιομηχανικά μυστικά είναι πάντα πολύτιμα και τα λεφτά πολλά. Εταιρίες όπως η Pfizer, AstraZeneca, Moderna προχώρησαν στην παρασκευή εμβολίων σε Ευρώπη και Αμερική, ενω η  Κίνα είχε το δικό της εμβόλιο  Sinovac  και η Ρωσία το  Sputnik.  Όμως οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες (σε Αφρική , Ασία και Λατινική Αμερική), που είναι και οι περισσότερες έχουν ακόμα πολύ μικρά ποσοστά εμβολιασμένων.

Τα εμβόλια συνάντησαν  όμως παγκοσμίως σκληρούς επικριτές , με πρώτους τον πρώην Πρόεδρο Τραμπ και τον Μπολσονάρου της Βραζιλίας. Το κίνημα των αντιεμβολιαστών είναι ισχυρό. Ολα τα κράτη όμως σήμερα επιδιώκουν τον μαζικότερο και επαναλαμβανόμενο εμβολιασμό. 

Το εμβόλιο δεν μπόρεσε να σταματήσει τις μεγάλες επιπτώσεις της πανδημίας στην παγκόσμια οικονομία. Το 2021 χαρακτηρίζεται από ραγδαία αύξηση των τιμών, πρώτα της ενέργειας και μετά όλων των προϊόντων.  Ευρώπη και Αμερική προσπαθούν να ανακάμψουν,  απο την ύφεση του 2020.   

 

Το οριστικό διαζύγιο Βρετανίας-ΕΕ 

 

Η 1η Ιανουαρίου ήταν επισήμως η πρώτη μέρα της οριστικής εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση,   48 χρόνια μετά την ένταξη του (1973). Η διαπραγμάτευση για το “διαζύγιο” κράτησε 5, 5 χρόνια , με τον Μπόρις Τζόνσον να δίνει τέλος χωρίς καν ολοκληρωμένη συμφωνία. Το brexit  όμως είναι μια νέα πραγματικότητα για τους Βρετανούς όπως και για τους Ευρωπαίους. Και τα δύο μέρη ανασχεδιάζουν  τις πολιτικές τους ιδίως στον τομέα της Αμυνας και της Διπλωματίας αν και η πανδημία δεν έχει επιτρέψει ακόμα να φανούν οι νέες ισορροπίες. 

Ο Μπάϊντεν 

Στις 20 Ιανουαρίου ανέλαβε τα καθήκοντα του ο νέος Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάϊντεν , ο οποίος οφείλει εν πολλοίς τη νίκη του στον ...κορονοϊό. Η ανεκδιήγητη και τελικώς επικίνδυνη πολιτική του Τραμπ για την πανδημία οδήγησε τις ΗΠΑ σε τραγικές καταστάσεις.

Ο Μπάϊντεν έπρεπε να επαναφέρει την κατάσταση σε μια κανονική διαχείριση και στο υγειονομικό και στο οικονομικό επίπεδο.

Όμως τα προβλήματα για τον Μπάϊντεν είναι πολύ περισσότερα. Ο δημοκρατικός γηραιός πολιτικός, ανέτρεψε την  πολιτική Τραμπ σε κρίσιμα ζητήματα. Από το “Πρώτα η Αμερική” του Τραμπ που ήταν μια πολιτική απόσυρσης απο τις διεθνείς εξελίξεις και τελικώς εγκατάλειψη της πρωτοκαθεδρίας, ο Μπάϊντεν   εφαρμόζει το “Η Αμερική επέστρεψε” που είναι πολιτική εμπλοκής για την διαμόρφωση των παγκόσμιων ισορροπιών.

Ο Μπάϊντεν προσπαθεί να αντιμετωπίσει δυο μεγάλα προβλήματα.

1. Την ραγδαία ισχυροποίηση της Κίνας σε όλους τους τομείς (τεχνολογικό-επιστημονικό, οικονομικό , στρατιωτικό κλπ)  και την ισχύ της Ρωσίας πρωτίστως στον στρατιωτικό και ενεργειακό τομέα. Η συνεργασία Ρωσίας Γερμανίας αλλά και Κίνας-Γερμανίας, είναι το αγκάθι στην προσπάθεια του Μπάϊντεν.

2. Να περιορίσει την ασυδοσία   των αμερικάνων  ολιγαρχών, των νεόπλουτων της νέας τεχνολογίας, που εκτός από την μυθική οικονομική ισχύ , αρχίζουν να μην υπολογίζουν την θεσμική εξουσία (εκλεγμένες κυβερνήσεις) , το δικαίωμα των κρατών να ρυθμίζουν τις πολιτικές. 

Οι περίφημοι GAFAM (Google, Apple, Facebbok, Amazon, Microsoft) μαζί με κολοσσούς όπως του Ελον Μασκ (Tesla, SpaceX) , διαθέτουν μεγαλύτερα κεφάλαια απο ομάδες κρατών , κυρίως όμως ελέγχουν την τεχνολογική πρόοδο, μαζί και τις πληροφορίες (DATA) που εξασφαλίζουν μέσω της τεχνολογίας.

 

Η αποχώρηση μετά από 20 χρόνια και η επιστροφή των Ταλιμπάν                                                                                                                                      

 

   Τον Σεπτέμβριο αποχώρησαν  οι Αμερικανοί οριστικά από το Αφγανιστάν μετά από κατοχή και παρουσία 20 ετών, στο όνομα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας.  Δυστυχώς όμως άφησαν πίσω τους πρόσφορο έδαφος για τους Ταλιμπάν (εξαιτίας των οποίων πήγαν στο Αφγανιστάν) οι οποίοι και είναι πάλι η εξουσία στην ταλαιπωρημένη αυτή χώρα. Η ήττα  των Αμερικανών ήταν πρωτίστως πολιτική , ακριβώς γιατί μετά από 20 χρόνια επανήλθαν οι Ταλιμπάν. Συγχρόνως όμως η αποχώρηση τους, σηματοδοτεί την νέα πολιτική των ΗΠΑ , που είναι η αντιμετώπιση των δυνάμεων όπως η Κίνα και η Ρωσία. 

 

Αγκελα Μέρκελ: Τέλος εποχής 

 

Οι εκλογές της 26ης Σεπτεμβρίου στην Γερμανία, σηματοδότησαν  το τέλος της εποχής της Άνγκελα Μέρκελ. Της ανατολικογερμανίδας που κατάφερε να ενταχθεί αμέσως μετά την πτώση του τείχους στο ομοσπονδιακό πολιτικό σύστημα, να γίνει αρχηγός του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος και να μείνει στην Καγκελαρία για 14 χρόνια. Σε κάθε περίπτωση  χάραξε την πορεία της Γερμανίας στον 21ο Αιώνα , αλλά και της ΕΕ. Με την τακτική της κατάφερε να επιλύσει πολλές διαφωνίες , να ξεπεράσει εμπόδια, πρωτίστως προς το συμφέρον της Γερμανίας, διατηρώντας όμως και ισχυρές ισορροπίες μέσα στην ΕΕ. Η   κληρονομιά της  Άνγκελα Μέρκελ φαίνεται προς το παρόν ότι είναι σεβαστή από τον νέο καγκελάριο Ολαφ Σολτς.

   

Μια νέα ψυχροπολεμική αντιπαράθεση 

 

Η τρίτη δεκαετία του 21ου Αιώνα, ξεκίνησε με την προσπάθεια της Ουάσινγκτον να περιορίσει την άνοδο της Κίνας και της Ρωσίας. Λίγες βδομάδες μετά  τον εγκατάσταση του στον Λευκό Οίκο , ο Τ. Μπάϊντεν χαρακτήρισε τον Πούτιν “δολοφόνο”, δείχνοντας τις διπλωματικές του επιδιώξεις.  Η συνέχεια αφορούσε την Κίνα , με διάφορες κατηγορίες από τα ανθρώπινα δικαιώματα έως επιθετικές βλέψεις κατά γειτονικών χωρών. 

Τον Ιούνιο συναντήθηκε με τον Β. Πούτιν στην  Γενεύη, μια συνάντηση που έγινε για να καθησυχάσει τον πλανήτη ότι δεν πρόκειται να υπάρξει θερμή αναμέτρηση   αλλά μόνο μια έντονη οικονομική και διπλωματική αντιπαράθεση.

Παρ   όλα αυτά οι ΗΠΑ επιδιώκουν ένα ιδιόμορφο διπλωματικό και εμπορικό διαχωρισμό της Δύσης με την Κίνα και την Ρωσία. Η Ουκρανία είναι η αφορμή για να προκληθεί η  Μόσχα                                                                              να αντιδράσει βίαια και να ξαναπέσουν τα οικονομικά  σύνορα. Και στον Ειρηνικό ΗΠΑ, Βρετανία και Αυστραλία, προσπαθούν να συμπαρασύρουν και άλλες χώρες σε σκληρή αντιπαλότητα με την Κίνα. Αφορμή η υποτιθέμενη πρόθεση του Πεκίνου να επιτεθεί στην Ταϊβάν. Πρόκειται  για ένα επικίνδυνο παιχνίδι  που δύσκολα θα μπορέσει να βάλλει φρένο στην άνοδο της Κίνας, της Ρωσίας και άλλων νέων οικονομικών δυνάμεων. 

 

Εκεί  που υπάρχουν δικαστές  …

 Ο πρώην Πρόεδρος της Γαλλίας Νικολά Σαρκοζί έχει ήδη καταδικαστεί για υπέρβαση προεκλογικών δαπανών ενώ εκκρεμούν και   κατηγορίες για χρηματισμό και κατάχρηση εξουσίας.   
Ο ισχυρός επί δεκαετίες πολιτικός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου, αποχώρησε από την πρωθυπουργία, υπο το βάρος οικονομικών σκανδάλων και του πολιτικού αδιεξόδου που οδήγησε την χώρα του. 
Ο νεαρότερος πρωθυπουργός της Ευρώπης, ο καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κούρτς, πιάστηκε με τι γίδα στην πλάτη. Υπο το βάρος των πολλών κατηγοριών για κατάχρηση εξουσίας και χρηματισμό  πολιτικών φίλων, αναγκάστηκε να παραιτηθεί αλλά και να εγκαταλείψει  την πολιτική σκηνή. 

 

Απόψεις

Ειδικού Συνεργάτη Η συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ-Τουρκίας συνοδεύτηκε με εκτενείς συνομιλίες μεταξύ αξιωματούχων των δύο χωρών, σχετικά με την Ουκρανία, τη Γάζα, τη Συρία και το Νότιο Καύκασο. Σύμφωνα με τον τουρκικό... πλήρες κείμενο
Άρης Χατζηστεφάνου Το να είσαι υπεύθυνος ειδικού τμήματος του FBI για την πάταξη της αναρχίας στις ΗΠΑ ακούγεται σαν τη μεγαλύτερη αργομισθία στην Ιστορία. Παρ' όλα αυτά, το ομοσπονδιακό γραφείο ερευνών έχει αυξήσει τους... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Πάντα υπήρχαν οι πρόθυμοι στην πολιτική να συμπορευθούν ακόμη και με την πιο σκοτεινή πλευρά της εκκλησίας, όπως πάντα υπήρχαν οι οπαδοί της κοσμικότητας, ανεξάρτητα από κόμματα και ιδεολογικές τάσεις.... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Η καταθλιπτική εικόνα της τεράστιας αίθουσας του Ταε Κβο Ντο όπου διεξάγεται το 4ο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ αποτυπώνει και τον εκφυλισμό του κόμματος αυτού. Άδεια αίθουσα, γεμάτοι διάδρομοι , δρόμοι και παράδρομοι,... πλήρες κείμενο
Του Στράτου ΒαλτινούΟ Αλεξέϊ Ναβάλνι πέθανε σε μια φυλακή της Αρκτικής, θύμα ενός δικτάτορα που δεν ανέχεται την κριτική και την αμφισβήτηση. Τυραννικά καθεστώτα που στηρίζονται από τη Δύση εξοντώνουν χιλιάδες. Είναι ο... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Ο Αλέκος Φλαμπουράρης δεν είναι ο οποιοσδήποτε. Είναι ο εκσκαφέας του κομματικού υπεδάφους και ιδανικός στη δημιουργία μηχανισμών. Η αποχώρησή του από την Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ μετά από λεκτικό... πλήρες κείμενο