Του Σωτήρη Σιδέρη  

 «Η Τουρκία οφείλει να υπογράψει και να κυρώσει τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας», επισημαίνει μεταξύ άλλων ο  Ζοζέπ Μπορέλ, ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικών ΕΕ, σε ερώτηση του Μανώλη Κεφαλογιάννη». Πρόκειται εκ πρώτης όψεως για μια τυπικά σωστή απάντηση. Όμως η ουσία δεν βρίσκεται σε αυτό που λέει ο Μπορέλ, αλλά σε αυτό που δεν λέει. Και δεν λέει ποια είναι η επίπτωση στις ευρωτουρκικές σχέσεις για την άρνηση της Άγκυρας να υπογράψει την εν λόγω Σύμβαση. Δεύτερο …κενό στην απάντηση Μπορέλ είναι όσα λέει για το σύμφωνο οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης. Παίζοντας με τις λέξεις, ο Μπορέλ επαναλαμβάνει  τα τυπικά σωστά, αποφεύγει όμως να χαρακτηρίσει παράνομο το τουρκολιβυκό σύμφωνο. Και εφόσον παραβιάζεται το διεθνές δίκαιο εκ μέρους της Άγκυρας, ποιες είναι οι θεσμικές συνέπειες για την Τουρκία , δεδομένου ότι υποψήφια προς ένταξη χώρα;. Το να περιγράφουν  κάθε τόσο οι κοινοτικοί αξιωματούχοι τον κατάλογο των τουρκικών ενεργειών έχει καταστεί κοινοτυπία, που στην περίπτωσή μας ισοδυναμεί με αποχή από μια ουσιαστική πολιτική  επιβολής των κανόνων και του κοινοτικού δικαίου.  

Με την στάση της έναντι των διαρκών παραβιάσεων,  είτε του κράτους δικαίου από την Πολωνία, την Ουγγαρία και άλλες χώρες με ακροδεξιές κυβερνήσεις, είτε του διεθνούς δικαίου από την Τουρκία, είτε έχοντας επιλεκτικές ευαισθησίες και επιβάλλει κυρώσεις στην Λευκορωσία ή την Ρωσία , αλλά όχι την Τουρκία ή την Αλαβανία και άλλες χώρες γιατί κάνουν κουρέλια το κράτος δικαίου, η ΕΕ απαξιώνεται στα μάτια των Ευρωπαίων πολιτών. Όπως εύστοχα παρατηρεί ο ελληνοκυπριακός  Τύπος, η Τουρκία «σπρώχνει» μετανάστες μέσω των κατεχομένων στις ελεύθερες περιοχές και οι αιτήσεις ασύλου φθάνουν πλέον στο 4,4% του πληθυσμού, την στιγμή που στην υπόλοιπη ΕΕ είναι στο 1%, αλλά δεν καταγγέλλεται γι αυτό. Η Λευκωσία ζητά βοήθεια αλλά ανταπόκριση δεν υπάρχει και πολλοί μιλούν για σχέδιο αλλοίωσης των δημογραφικών δεδομένων .
    

Προβληματική διαχείριση κρίσεων

Όλα αυτά δείχνουν για μια ακόμη φορά μια εικόνα αποσύνθεσης της ΕΕ. Οι κανόνες είτε ισχύουν για όλους και είναι ευέλικτοι για όλους, είτε για κανέναν. Οι διαρκείς εκπτώσεις και υποχωρήσεις έναντι της Ουγγαρίας ή της Πολωνίας, οι επιθέσεις και οι κυρώσεις έναντι της Ρωσίας , η διακριτική αντιμετώπιση της Τουρκίας και άλλων  τρίτων χωρών προκαλούν αντιδράσεις.  Η παραπομπή της Πολωνίας στο στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με στόχο ,  μετά από χρόνια και πολυδαίδαλες νομικές διαδικασίες να φθάσει σε κάποιες οικονομικές κυρώσεις είναι ανεδαφική πολιτική. Άλλο οι νομικές διαδικασίες, άλλο οι πολιτικές και η Επιτροπή ξέρει πώς να εμφανίζεται τυπικά σωστή, ώστε να αποφεύγει μια σαφή πολιτική. Όμως υπερισχύει η εικόνα μιας ΕΕ σε θεσμική  και πολιτική κρίση, που ναι μεν έχει νομικό πολιτισμό, αλλά δεν έχει το ειδικό πολιτικό βάρος να υπερασπιστεί αποφασιστικά το κράτος δικαίου παντού.

Αυτές οι ευρωπαικές πολιτικές δεν είναι βιώσιμες και για τον λόγο αυτό τα προβλήματα διαχείρισης των κρίσεων αυξάνονται αντί να μειώνονται και δεν αντιμετωπίζονται σε βάθος. Έτσι κάθε κρίση, οικονομική, ενεργειακή, πανδημία, προσθέτει βάρος στην ΕΕ που δείχνει ότι δεν μπορεί να βρει διαδρόμους εξόδου από τις κρίσεις. Πέραν αυτών εδραιώνεται η εντύπωση ότι η ΕΕ είναι υπό τον έλεγχο ισχυρών οικονομικών συμφερόντων απόδειξη οι διαρκώς διογκούμενες ανισότητες που οδηγούν σε αδιέξοδο εκατομμύρια ευρωπαίους πολίτες με τους οικογένειές τους.

Το δυσάρεστο είναι επίσης, ότι η ελληνική κυβέρνηση που θα μπορούσε να αθροίσει όλες αυτές τις πολιτικές και να εκπονήσει το δικό της σχέδιο , δείχνει αδύναμη και ανεπαρκής να αναλάβει την παραμικρή πρωτοβουλία. Είναι ευάλωτη σε πιέσεις,, δεν έχει σχέδιο, δεν έχει καν την διάθεση να αξιοποιήσει την στρατηγική αστάθεια της ΕΕ για να κερδίσει πόντους στην ευρωπαική διπλωματία προς όφελος της χώρας.
Μοιραία λοιπόν ο Μπορέλ και κάθε Επίτροπος και κάθε άλλος αξιωματούχος , όπως και η γραφειοκρατία των Βρυξελλών βλέπουν ότι έχουν να κάνουν με μια δεδομένη κυβέρνηση δεν ανησυχούν ότι θα διεκδικήσει οτιδήποτε. Και ο ευρωβουλευτής Κεφαλογιάννης που έκανε την ερώτηση στον Μπορέλ για την Τουρκία μάλλον θα έπρεπε να είναι δυσαρεστημένος από την ευγενική αποστασιοποίηση του κοινοτικού αξιωματούχου.
       

Η απάντηση Μπορέλ

   Ο ευρωβουλευτής της ΝΔ είχε θέσει ζητήματα αναφορικά με τη στάση της Τουρκίας και είχε ζητήσει να ενημερωθεί για τις ενέργειες στις οποίες προτίθεται να προβεί η Επιτροπή.
   «Η Τουρκία είναι υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ χώρα και ως εκ τούτου πρέπει να εναρμονίσει την εθνική της νομοθεσία με το κεκτημένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέρος του οποίου αποτελεί η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS)».
   Ενώ για το τουρκολιβυκό μνημόνιο ρητά αναφέρει: «Όπως αναφέρεται στην Ετήσια Έκθεση της Επιτροπής για την Τουρκία οι συμφωνίες θαλάσσιας οριοθέτησης και οι στρατιωτικές συμφωνίες Τουρκίας-Λιβύης του 2019 θεωρούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών, δεν συμμορφώνονται με το εθιμικό διεθνές δίκαιο όπως κωδικοποιήθηκε από την UNCLOS και δεν έχουν νομικές συνέπειες για τρίτα κράτη»