του Γιάννη Μπράχου•

Η αποχώρηση των ΗΠΑ και της συμμαχίας 40 κρατών από το Αφγανιστάν συνιστά μέρος του νέου σχεδιασμού των ΗΠΑ για την διεθνή τάξη πραγμάτων υπό φιλελεύθερη ηγεμονία, στην οποία περιλαμβάνονται οι επιλογές  των ΗΠΑ για τους ενεργειακούς διαδρόμους στην Ευρασία. Η νέα αυτή στρατηγική δίνει έμφαση πέραν  της περιοχής Ινδο-Ειρηνικού και στη νότια πτέρυγα του ΝΑΤΟ με έμφαση στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτή η συζήτηση μπορεί να αφυπνίσει την ελληνική διπλωματία και να δηλώσει παρούσα σε συζητήσεις πολυμερούς διπλωματίας προς όφελος των εθνικών συμφερόντων. Σε αυτό το πλαίσιο η χώρα μας μπορεί να παρέμβει στον σχεδιασμό της νέας προσέγγισης της στρατηγικής 2030 του ΝΑΤΟ με διττό στόχο, την ενίσχυση της σημασίας της νότιας πτέρυγας ως προτεραιότητας του ΝΑΤΟ και την ενίσχυση της παρέμβασης της Ελλάδας στη νότια πτέρυγα.



Κατά την πρώτη συμμετοχή του Προέδρου  Τζο Μπάιντενστη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ (14/6/21) ο τόνος έναντι της Ρωσίας ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικός. Δύο ημέρες αργότερα στη Γενεύη (16/6/21), ο Πρόεδρος  Μπάιντεν, συναντήθηκε με τον Ρώσο Πρόεδρο  Βλαντιμίρ Πούτιν .

Στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τις συναντήσεις, ο Λευκός Οίκος προχώρησε σε κινήσεις εκτόνωσης της έντασης με την Ρωσία, με την αποδοχή του αγωγού Nord StreamΙΙ, την μετριοπαθή υποστήριξη των ΗΠΑ στην πορεία ένταξης Ουκρανίας και Γεωργίας στο ΝΑΤΟ,ασκώντας την επιρροή του στην ανατολική πτέρυγα της Συμμαχίας (Βαλτική προς Μαύρη Θάλασσα), η οποία μετονομάσθηκε σε «ανατολικό τμήμα της συμμαχίας» στην ανακοίνωση αυτής της συνόδου κορυφής.

Η σύνοδος κορυφής συμφώνησε στην "Ενισχυμένη δέσμευση ανθεκτικότητας", βασισμένη σε μια σειρά βασικών απαιτήσεων του ΝΑΤΟ για εθνική ανθεκτικότητα.  Οι  αποφάσεις όμως του Λευκού Οίκου έρχονται σε αντίθεση με συμφέροντα και  εθνικές στρατηγικές συμμάχων των ΗΠΑ στην Κεντροανατολική Ευρώπη, καθώς και της Ουκρανίας, ενώ είναι υποστηρικτικές για τη Γερμανία.

Στο ΝΑΤΟ οι τρέχουσες «απειλές για την ευρωατλαντική ασφάλεια» παραμένουν: Ρωσία, τρομοκρατία, «αστάθεια πέρα από τα σύνορά μας συμβάλλοντας στην παράτυπη μετανάστευση», Κίνα, «κυβερνοχώρος και υβριδικές απειλές», κλιματική αλλαγή καιδιάδοση όπλων μαζικής καταστροφής.

Η θέση του ΝΑΤΟ για την ενεργειακή ασφάλεια, σύμφωνα με το ανακοινωθέν της Συνόδου Κορυφής, απαιτεί «διαφοροποίηση των διαδρομών και των προμηθευτών […] για να διασφαλιστεί ότι τα μέλη της Συμμαχίας δεν είναι ευάλωτα σε πολιτικούς ή καταναγκαστικούς χειρισμούς της ενέργειας».

Η παρουσία του ΝΑΤΟ με τρία τάγματα στα τρία κράτη της Βαλτικής είναι σημειολογική και αποτελεί σήμα προς τη Ρωσία. Η παρουσία των ΗΠΑ στην Πολωνία είναι διαφορετική,καθώς βασίζεται στο πλαίσιο διμερών συμφωνιών ΗΠΑ-Πολωνίας. Ομοίως, η Ρουμανία φιλοξενεί αμερικανικές μονάδες χερσαίας και αεροπορικής δυνάμεως στο πλαίσιο διμερών ρυθμίσεων και όχι του ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με το ανακοινωθέν της Συμμαχίας, όσον αφορά την προσαρμοσμένη παρουσία του ΝΑΤΟ στη Ρουμανία, «παραμένουμε προσηλωμένοι στην πλήρη εφαρμογή του»,έμμεση αναγνώριση ότι η εφαρμογή του παραμένει ατελής, με έμφαση στην Μολδαβία.

Στην πράξη, η ένταξη της Ουκρανίας και Γεωργίας στο ΝΑΤΟ παραπέμπεται σε μελλοντικό χρόνο και σίγουρα μετά την παρέλευση δεκαετίας, καθώς σημαντικοί ευρωπαίοι εταίροι εκτιμούν ότι η διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς θα προκαλέσει τη Ρωσία, διαμορφώνοντας συνθήκες αστάθειας στην περιοχή. Σε αυτό το πλαίσιο, το ΝΑΤΟ, με την σύμφωνη γνώμη των ΗΠΑ, αποφάσισε στις αρχές Μαΐου να ακυρώσει τη σύνοδο της επιτροπής ΝΑΤΟ-Ουκρανίας, η οποία επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής των Βρυξελλών. Όλες αυτές οι εξελίξεις συνηγορούν σε «συνήθη» διαχείριση της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, μεταβάλλοντας τα δεδομένα στο ΝΑΤΟ.

    

Τι συμφέρει την Ελλάδα


Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι η επόμενη σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ το 2022 στην Ισπανία θα έχει ως κύριο αντικείμενο συζήτησης τη νότια «πλευρά»της Συμμαχίας.Η Ελλάδα έχει συμφέρον να δοθεί η έμφαση του ΝΑΤΟ στη νότια πτέρυγα. Η σταθεροποίηση της νότιας πτέρυγας δεν αφορά μόνο την πολιτική σταθεροποίηση της συμμαχίας στην περιοχή, αλλά αφορά σημαντικές οικονομικές διευθετήσεις στη παραγωγή και διακίνηση αγαθών και ενέργειας.

Στο επίκεντρο είναι η διακίνηση υγροποιημένου αερίου των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείουκαι η ασφάλεια υποδομών επαναεριοποίησης με στόχο την ευρωπαϊκή αγορά. Η ασφάλεια και ο έλεγχος της διώρυγας του Σουέζ αποτελεί προτεραιότητα, καθώς διακινείται σημαντικός όγκος αγαθώς και είναι ενεργειακή οδός. Είναι πρόσφατη η επίπτωση στη διεθνή οικονομία από το ατύχημα του πλοίου Evergreenστη διώρυγα. Η ενίσχυση της ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο προσφέρει εναλλακτική δίοδο από το Σουέζ για τη διακίνηση αγαθών από την Ινδία και την ευρύτερη περιοχή, μέσω ΗΑΕ, Ισράηλ, Κύπρου και Ελλάδας.

Η ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου επιτρέπει τον έλεγχο της τρομοκρατίας και των μεταναστευτικών ροών, αποτελώντας κλειδί στην ασφάλεια της Ευρώπης. Συμφέρον της χώρας μας είναι η ενίσχυση της νότιας πτέρυγας του ΝΑΤΟ, με αναβαθμισμένο ρόλο της Ελλάδας. Παρότι η Ρωσία και η Κίνα είναι στο επίκεντρο της συζήτησης στο ΝΑΤΟ για την ευρω-ατλαντική ασφάλεια, η χώρα μας έχει κάθε πολιτικό και οικονομικό συμφέρον στην μετατόπιση του κύριου ενδιαφέροντος στη νότια πτέρυγα του ΝΑΤΟ.  

Ο ελέφαντας στο δωμάτιο είναι ο ρόλος της Τουρκίας. Οι κινήσεις της Τουρκίας σε όλη αυτή την περίοδο είναι η συστηματική ανάδειξη της ως κύριας δύναμης στην Ανατολική Μεσόγειο, προβάλλοντας την στρατηγική της «γαλάζιας πατρίδας». Η Ελλάδα παρά την επικρατούσα αντίληψη ως «μικρή» χώρα, έχει σημαντικά περιθώρια αναβάθμισης της γεωπολιτικής και γεωοικονομικής σημασίας της επιλέγοντας πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της ειρηνικής συνύπαρξης και συνεργασίες των χωρών της περιοχής. Η άφεση της πολιτικής και οικονομικής διπλωματίας στον «αυτόματο» χωρίς στρατηγική για τη νότια πτέρυγα του ΝΑΤΟ, υπονομεύει το ειδικό βάρος της χώρας μας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και προϊδεάζει για δυσμενείςσυμβιβασμούς στα ελληνοτουρκικά και στην Κύπρο

• Οικονομολόγος (Msc, PhDEcon)-πρώην Γενικός Γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων Υπουργείου Εξωτερικών..

 

Απόψεις

Ειδικού Συνεργάτη Η συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ-Τουρκίας συνοδεύτηκε με εκτενείς συνομιλίες μεταξύ αξιωματούχων των δύο χωρών, σχετικά με την Ουκρανία, τη Γάζα, τη Συρία και το Νότιο Καύκασο. Σύμφωνα με τον τουρκικό... πλήρες κείμενο
Άρης Χατζηστεφάνου Το να είσαι υπεύθυνος ειδικού τμήματος του FBI για την πάταξη της αναρχίας στις ΗΠΑ ακούγεται σαν τη μεγαλύτερη αργομισθία στην Ιστορία. Παρ' όλα αυτά, το ομοσπονδιακό γραφείο ερευνών έχει αυξήσει τους... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Πάντα υπήρχαν οι πρόθυμοι στην πολιτική να συμπορευθούν ακόμη και με την πιο σκοτεινή πλευρά της εκκλησίας, όπως πάντα υπήρχαν οι οπαδοί της κοσμικότητας, ανεξάρτητα από κόμματα και ιδεολογικές τάσεις.... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Η καταθλιπτική εικόνα της τεράστιας αίθουσας του Ταε Κβο Ντο όπου διεξάγεται το 4ο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ αποτυπώνει και τον εκφυλισμό του κόμματος αυτού. Άδεια αίθουσα, γεμάτοι διάδρομοι , δρόμοι και παράδρομοι,... πλήρες κείμενο
Του Στράτου ΒαλτινούΟ Αλεξέϊ Ναβάλνι πέθανε σε μια φυλακή της Αρκτικής, θύμα ενός δικτάτορα που δεν ανέχεται την κριτική και την αμφισβήτηση. Τυραννικά καθεστώτα που στηρίζονται από τη Δύση εξοντώνουν χιλιάδες. Είναι ο... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Ο Αλέκος Φλαμπουράρης δεν είναι ο οποιοσδήποτε. Είναι ο εκσκαφέας του κομματικού υπεδάφους και ιδανικός στη δημιουργία μηχανισμών. Η αποχώρησή του από την Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ μετά από λεκτικό... πλήρες κείμενο