Του Σωτήρη Σιδέρη


Όσο πιο ανασφαλής γίνεται ο Ερντογάν,  τόσο αυξάνεται ο αυταρχισμός του.  Βλέποντας ότι όσο πλησιάζει η ολοκλήρωση της πολιτικής του σταδιοδρομίας, δεν εδραιώνεται η θέση της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης,  αρχίζει και  εκνευρίζει φίλους και συμμάχους, που αναζητούν μοχλούς πίεσης, όπως το Κουρδικό, για να επαναφέρουν την Τουρκία στην ατλαντική αυλή. Όμως η δικτατορία του Τούρκου Προέδρου, παρά την ανοχή, αρχίζει να προβληματίζει. Το πογκρόμ κατά των Κούρδων, προκάλεσε αντιδράσεις σε ΗΠΑ και ΕΕ,  εξέλιξη θετική, ωστόσο πολύ απέχουν ακόμη από το να απαιτήσουν από τον Τούρκο πρόεδρο και γενικότερα από το πολιτικό σύστημα να κάνουν σεβαστά τα δημοκρατικά δικαιώματα του κουρδικού λαού. . Αυτό το παιχνίδι όμως πρέπει να αποσυνδεθεί από τα ελληνοτουρκικά, καθώς η Ελλάδα δεν έχει κάποια πολιτική ανάσχεσης , ούτε ισχυρές συμμαχίες, κατά συνέπεια η επαγρύπνηση πρέπει να αυξηθεί. Η Άγκυρα έχει ανοίξει πολεμικά μέτωπα στην Συρία, την Λιβύη, ενώ προκαλεί στρατιωτικά συνεχώς την Ελλάδα. πολλές χώρες σίγουρα εκπονούν σενάρια τιθάσευσής της, χωρίς προς το παρόν να έχουν ισχυρή επίδραση, αλλά αυτά απαιτούν χρόνο. Αυτό που πρέπει να κάνει η Αθήνα είναι να αξιοποιήσει στο έπακρο αυτό το κλίμα.

Ευερέθιστος και καχύποπτος

   
Η  Τουρκία γίνεται όλο και πιο οξύθυμη, με μεγάλα εσωτερικά προβλήματα, αλλά με συνομιλητή όλες της μεγάλες χώρες και μια διαπραγμάτευση με αβέβαιη έκβαση. Ωστόσο η Δύση, όπου υπάρχουν ακόμη θεσμοί και διεθνείς οργανισμοί που στηρίζουν τη Δημοκρατία δεν αντιδρούν. Αυτές οι αντιφάσεις είναι εκκωφαντικές.
Αν πρόκειται για έναν Ρώσο πολίτη, τον Ναβάλνι , ξεσηκώνονται και επιβάλλουν και κυρώσεις. Αν πρόκειται για εκατομμύρια ανθρώπους, όπως οι Κούρδοι ή απειλές κατά της Ελλάδας,  δεν τρέχει τίποτα.

Κάπως έτσι η παρακμή της  Δημοκρατίας γίνεται όλο και πιο αισθητή, κάπως έτσι η Τουρκία δεν πληρώνει κανένα τίμημα, αντίθετα την χαιδεύουν και την στηρίζουν, έως ότου όμως εκτιμήσουν ότι δεν πάει άλλο και θα στηρίξουν κάποια αλλαγή στη γειτονική χώρα. Το πραξικόπημα του 2016 έχει εγκατασταθεί στην σκέψη του Ερντογάν και του συστήματός του ως κορυφαία απειλή που συνεχίζει να προκαλεί τρόμο, γι αυτό και γίνεται όλο και πιο βίαιος, αλλά και πολύ καχύποπτος με τις ΗΠΑ, καθώς δημόσια έχει υποστηρίξει ότι η Ουάσιγκτον οργάνωσε το πραξικόπημα . Το παράλληλο πρόβλημα είναι η αστάθεια στην περιοχή, η αναμόχλευση του Κουρδικού, ο Μπάιντεν που περιμένουμε το σχέδιό του , αλλά η έκπληξη προήλθε από το Ιράν που ζήτησε από την Τουρκία , να αποχωρήσει από το Ιράκ και την Συρία.

Υπό αυτή την οπτική οι ανησυχίες που εκφράστηκαν από την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες κάθε άλλο παρά ικανοποιούν το περί δικαίου αίσθημα εκατομμυρίων ανθρώπων που εναντιώνονται στο καθεστώς Ερντογάν
       

Το πογκρόμ και οι αντιδράσεις

Οι διώξεις των Κούρδων προκαλούν σοκ . Εκτελέσεις, άγριο κυνηγητό στα χωριά που στη νοτιοανατολική Τουρκία κυριολεκτικά ισοπεδώνονται, ο ξεριζωμός χιλιάδων ανθρώπων, οι φυλακίσεις, η καθαίρεση δημάρχων, οι φυλακίσεις και οι διώξεις βουλευτών θυμίζουν την Τουρκία των γενοκτονιών και όχι πολιτικό σύστημα του 21ου αιώνα. Αυτό είναι το μεγάλο παιχνίδι που ενώ τα τελευταία 4-5 χρόνια εκτόξευσε την επιρροή της Τουρκίας στην περιοχή και την ενίσχυσε με τις παρεμβάσεις της στην Συρία, την Λιβύη και το Αζερμπαιτζάν, τώρα φαίνεται ότι καθηλώνεται, προκαλώντας κάποιες αντιδράσεις.
 «Οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να παρακολουθούν στενά κάθε απόπειρα ανατροπής της λαϊκής ετυμηγορίας, μέσω νομικών διαδικασιών» στην Τουρκία, ήταν το σχόλιο του εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για το κλιμακούμενο πογκρόμ κατά του αριστερού φιλοκουρδικού κόμματος HDP: της τρίτης μεγαλύτερης κοινοβουλευτικής δύναμης στη γείτονα χώρα.

«Σοβαρά ανήσυχη για τη συνεχιζόμενη πίεση κατά του HDP και αρκετών μελών του», δήλωσε  και η Ε.Ε., με ανακοίνωση του εκπροσώπου της Κομισιόν για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Πίτερ Στάνο. Πίεση, υπογράμμισε, «που ασκείται εσχάτως με συλλήψεις, αντικαταστάσεις εκλεγμένων δημάρχων, νομικών διαδικασιών που δείχνουν πολιτικά υποκινούμενες και την προσπάθεια άρσης της βουλευτικής ασυλίας μελών της Εθνοσυνέλευσης», ενώ θύμισε και τη  « μη εφαρμογή από την Τουρκία της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την αποφυλάκιση του κ. Σελαχατίν Ντεμιρτάς, και στην κράτηση εκατοντάδων τοπικών πολιτικών αξιωματούχων, αιρετών και μελών του HDP, με κατηγορίες που σχετίζονται με την τρομοκρατία».

Η όξυνση του Κουρδικού προκαλεί τριγμούς εντός της Τουρκίας, όχι από ευαισθησία, γιατί οι πάντες στηρίζουν τη βία, αλλά γιατί δεν αντιμετωπίζεται πιο αποτελεσματικά το πρόβλημα. Κάποιοι εκτιμούν ότι τελικά ίσως το θύμα να είναι  ο υπουργός Αμυνας, Χουλουσί Ακάρ.
Η Άγκυρα προσπαθεί να δημιουργήσει τετελεσμένα καθώς βλέπει ότι οι ΗΠΑ είναι πιθανό να στηρίζουν την αυτονομία των Κούρδων στην Συρία που θα συνορεύει με τους Κούρδους της Τουρκίας, άρα θα είναι μια βόμβα στο υπογάστριο της Τουρκίας. Όμως ένας λαός στερείται πατρίδας και η Τουρκία που διεκδικεί πλήρη δικαιώματα για τις δικές της μειονότητες, όχι μόνο αρνείται τα αυτονόητα δικαιώματα για τους Κούρδους, αλά τους πολεμά άγρια , δεκαετίες τώρα με την ανοχή όλων των μεγάλων χωρών.

Πάντως ένα μήνυμα που πρέπει να καταγραφεί γιατί ίσως δίνει τον τόνο των επόμενων εξελίξεων, είναι  η δήλωση του Ιρανού ΥΠΕΞ Τζαβάντ Ζαρίφ  ότι  «απορρίπτουμε τη στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στη Συρία και στο Ιράκ», και πρόσθεσε ότι  « θεωρούμε την πολιτική της Αγκυρας απέναντι στη Δαμασκό και στη Βαγδάτη λανθασμένη».