του Σωτήρη Σιδέρη

Ο ανασχηματισμός ξεχάστηκε τόσο γρήγορα που είναι ερώτημα για ποιόν λόγο έγινε. Είναι χαρακτηριστικό και σπάνιο φαινόμενο, ότι οι αλλαγές που έκανε ο πρωθυπουργός δεν συνοδεύθηκαν, πέραν των τετριμμένων ευχών , ούτε από  μια μικρή  διακήρυξη προθέσεων εκ μέρους του , ώστε να κατανοηθεί από την κοινωνία ποιες είναι οι στοχεύσεις κυβέρνησης στα μείζονα και εκρηκτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει και την φθείρουν ολοφάνερα πλέον.

Η πανδημία είναι γεγονός , διατηρεί σε καλά επίπεδα την εικόνα ενότητας της κυβέρνησης. Ταυτόχρονα όμως, οι χειρισμοί της προκαλούν οργή και έχουν  σοβαρές επιπτώσεις  και στην στάση των ψηφοφόρων της , αυτό επιβεβαιώνουν οι δημοσκοπήσεις. Οι αλλαγές που δρομολογούνται το επόμενο διάστημα στις εργασιακές σχέσεις, το ασφαλιστικό και την παιδεία , για πολλούς θα αποτελέσουν την πυρίτιδα που μπορεί να προκαλέσει και κοινωνικές αναστατώσεις. Σε κάθε περίπτωση ο ανασχηματισμός σε συνδυασμό με την υγειονομική κρίση και την περαιτέρω όξυνση των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων, θα επιταχύνουν τις  πολιτικές εξελίξεις. Πιθανόν η κυβέρνηση να αναζητήσει ένα νέο αφήγημα για να θολώσει τα νερά , καθώς βλέπει ότι ο νεωτερισμός του επιτελικού κράτους καταποντίζεται  στην βαθειά κρίση  . Το νέο αφήγημα θα μας θυμίζει την διχαστική δεξιά. 

Μια ακόμη παράμετρος που θα λειτουργήσει ως επιταχυντής εξελίξεων είναι οι διεργασίες στον ΣΥΡΙΖΑ που δείχνουν να τον επαναφέρουν σε ενεργητικό ρόλο στην πολιτική σκηνή. Μέχρι τώρα η αξιωματική αντιπολίτευση , πέραν της καταγγελτικής πολιτικής δεν είχε να εμφανίσει αξιοπρόσεκτη πολιτική δράση, επέδρασε σε αυτό φυσικά και η πανδημία. Τώρα όμως με την διακήρυξη της λεγόμενης «Ομπρέλας» και την ενεργοποίηση πλήθους στελεχών με την σύμφωνη γνώμη και του Αλέξη Τσίπρα, η εικόνα φαίνεται ότι αναδιαμορφώνεται, αρκεί να γίνουν και τα επόμενα βήματα. Η πτώση  της επιρροής της κυβέρνησης και η δημιουργία κλίματος δράσης και αντεπίθεσης στον ΣΥΡΙΖΑ θα συναντηθούν σύντομα πρώτα στη βουλή και στην συνέχεια , κορονοιού επιτρέποντας,  σε όλα τα επίπεδα. Οικονομία, εργαζόμενοι, μικρομεσαίοι, μεσαία τάξη, ασφαλιστικό, εργασιακά θα επιδράσουν στην διαμόρφωση αντικυβερνητικού κλίματος που θα επιδεινώσει και τα δημοσκοπικά δεδομένα. 

Το τελευταίο διάστημα αρκετές εβδομάδες πριν από τις γιορτές, κατά την συζήτηση του προυπολογισμού και μετά τις γιορτές, παρατηρείται μια καθίζηση της κυβέρνησης ως προς την ατζέντα που θέλει να θέσει . Ψηφίζει σωρηδόν νομοσχέδια, εξυπηρετεί συμφέροντα, αλλά δεν παράγει ιδέες και περιχαρακώνεται στο προεκλογικό της αφήγημα περί ανάπτυξης, καινοτομίας, ελαφρύνσεων, επενδύσεων κλπ.

 Τα μείζονα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής τα αποφεύγει. Την συζήτηση για την οικονομία επίσης. Την συζήτηση για την πανδημία ούτε να την ακούει και αρκείται στην τεχνοκρατική διαχείριση που επίσης είναι αποτυχημένη. Στα εργασιακά , στα θέματα διαφάνειας που έρχονται στη βουλή , όπως και άλλα ζητήματα δεν έχει άμυνες σοβαρές να παρουσιάσει και θα συνεχίσει να υποστηρίζει ένα θατσερικό αφήγημα που έχει αποτύχει εδώ και δεκαετίες, αλλά  κυριαρχεί στα ολιγαρχικά συστήματα όπως αυτό που διαμορφώνεται σιγά σιγά και στην Ελλάδα.

Στα παλιά, δεξιά λημέρια

         
 Υπό αυτή την οπτική το νεοφιλελεύθερο αφήγημα βαλκανικής κοπής που μέσω του επιτελικού κράτους παρουσίασε η κυβέρνηση βαίνει προς το τέλος του. Αναδύεται ως επανάληψη ενός ιστορικού κύκλου,  η ανάγκη για γενναίες αλλά υπέρ της κοινωνίας παρεμβάσεις του κράτους, όπως το ΕΣΥ,  η ενίσχυση των δομών στις μεταφορές, την παιδεία. Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με σχέδιο  και η κοινωνική δικαιοσύνη. Και αυτή την κατεύθυνση δεν μπορεί να την ακολουθήσει η κυβέρνηση υπό τον Μητσοτάκη, γιατί δεν πιστεύει σε αυτό το αφήγημα γιατί επενδύει στην αγοραία σχέση επιχειρηματιών –κράτους και όχι στο πλαίσιο μιας αναπτυξιακής στρατηγικής. Μια ακόμη σημαντική παράμετρος που θα επιδεινώσει την εικόνα της κυβέρνησης και τους δεσμούς της με την κοινωνία, είναι το γεγονός ότι επιτελικό κράτος εφευρέθηκε και λειτουργεί ως αντίβαρο στο κόμμα της ΝΔ και όχι ως συμπλήρωμα. Ο Μητσοτάκης, όπως και άλλοι πρωθυπουργοί έπεσε στην παγίδα που έστησε στο κόμμα του, το οποίο τώρα έχει ανάγκη , αλλά είναι αδύνατο να προσφέρει κάτι γιατί είναι διαλυμένο. Οι δυνάμεις κορυφής, δηλαδή οι κυβερνητικοί παράγοντες και οι εμφανίσεις τους στα ΜΜΕ δεν συγκροτούν προτάσεις   και δεν είναι πειστικές . Η ΝΔ λειτουργεί ως μηχανισμός συμφερόντων ως κυβέρνηση και όταν φθείρεται , πέφτει χωρίς φρένο.

Είναι λοιπόν κομβικής σημασίας οι εβδομάδες που έρχονται. Εν κατακλείδι, η κυβέρνηση θα δοκιμαστεί,  ο πρωθυπουργός  και η ΝΔ θα γκριζάρουν  την πολιτική σκηνή με ένταση και πόλωση, αλλά δεν είναι κάτι που δεν έχει δοκιμαστεί και στο παρελθόν και είναι γνώριμες τακτικές στον ελληνικό λαό.
Σε κάθε περίπτωση η κατάσταση δεν είναι εύκολη. Ούτε πολιτικά , ούτε κοινωνικά. Το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα είναι δύσκολο να προβλεφθεί γιατί οι εξελίξεις διεθνώς είναι τόσο γρήγορες που επικαλύπτονται από άλλες , αλλά και πλήθος γεγονότων που αλλάζουν την ροή των πραγμάτων. Αλλά ένα πρώτο συμπέρασμα υπάρχει. Η κυβέρνηση φθείρεται με ταχύτητα, ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει ότι έχει τη θέληση να επανακάμψει και να δράσει, η κοινωνία αναζητεί στηρίγματα, η ακροδεξιά και κάθε λογής μηχανισμοί θέλουν τη χώρα στο χάος για να έχουν ρόλο και λόγο οι ίδιοι.
Σίγουρα, το 2021 θα είναι δύσκολη , ίσως δραματική χρονιά, πιθανόν να είναι και έτος εκλογών με τις ΗΠΑ σε κρίση και την Ευρώπη σε λήθαργο...