Του Σωτήρη Σιδέρη

Ο θεσμός του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας κατέρρευσε με την εκδίωξη του  πρώτου  επικεφαλής του ,  πρώην αξιωματικού  Αλέξανδρου Διακόπουλου.  Ήδη όμως πληροφορίες κάνουν λόγο για υπέρβαση αυτής της κατάστασης με την δημιουργία  Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας(ΣΕΑ) αυτή τη φορά. Ταυτόχρονα εντείνονται οι πληροφορίες ότι επίκεινται σημαντικές αλλαγές στο υπουργείο Εξωτερικών, πιθανόν και στο υπουργείο Άμυνας , για να δοθεί η αίσθηση  θεσμικής αναβάθμισης της  εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας στην λειτουργία της κυβέρνησης. Τα πράγματα όμως δεν είναι όπως  φαίνονται  ή τουλάχιστον φαίνεται ότι μια ακόμη προσπάθεια θα καταλήξει σε νέο φιάσκο. Σε κάθε περίπτωση όλη αυτή η κινητικότητα υποδηλώνει την αποτυχία της κυβέρνησης στην διαχείριση της ελληνοτουρκικής κρίσης και τη θέση της Ελλάδας στα γεωπολιτικά δρώμενα της περιοχής.


 Ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας  είναι ένας νέος θεσμός που δημιουργήθηκε για να καλύψει τα μεγάλα κενά στην μελέτη  και τον σχεδιασμό της εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, αλλά  ενοχοποιήθηκε και στην πράξη ακυρώθηκε  από τον ίδιο τον πρωθυπουργό.  Αιτία , η αποκάλυψη- ομολογία του Διακόπουλου ότι,  η Τουρκία με το Ουρούτς Ρέϊς πραγματοποιεί  σεισμικές έρευνες ,  εκθέτοντας την κυβέρνηση που ψεύδονταν,  ισχυριζόμενη το αντίθετο.  Με μια επίδειξη ισχύος και εμμονής στην στεγανοποίηση της εξωτερικής πολιτικής  και προσωπικής αυτοπροστασίας, ο πρωθυπουργός τον ανάγκασε να παραιτηθεί. Αυτή η παραίτηση σηματοδότησε όμως και την παραίτηση του πρωθυπουργού από μια δυναμική, πολιτικά, διπλωματικά και στρατιωτικά, διαχείριση της ελληνοτουρκικής κρίσης, άρα έδειξε ότι δεν του χρειάζονταν ο Σύμβουλος. Τα αποτελέσματα της εξέλιξης αυτής είναι ορατά 6 μίλια , ίσως και 5,8 από το Καστελλόριζο , όπως και η αδυναμία ανάληψης έστω και μιας πολιτικής πρωτοβουλίας..


   Το γεγονός  αυτό κατέδειξε το μείζον πρόβλημα στην διαχείριση των προβλημάτων της χώρας. Άλλη πολιτική εισηγούνται αρμόδιοι φορείς , γραφειοκράτες ή εμπειρογνώμονες, άλλη πολιτική εφαρμόζει ο εκάστοτε πρωθυπουργός. Είτε γιατί θα δεχθεί το τηλεφώνημα ενός ξένου ηγέτη ή γιατί από την πίσω πόρτα του Μαξίμου ή του ΥΠΕΞ θα περάσει ο πρέσβης των ΗΠΑ ή της Γερμανίας ή επειδή κάποια κομματικά στελέχη θα επικαλεστούν το κόστος,  για να ακυρώσει εισηγήσεις και αποφάσεις.  
Δεν είναι καθόλου τυχαίο  το γεγονός ότι επί των ημερών του Μητσοτάκη κανένα συλλογικό όργανο της κυβέρνησης και του κράτους δεν έχει  ενεργό συμμετοχή στην διαμόρφωση της πολιτικής έναντι της Τουρκίας, ουδέποτε συνεδρίασαν και όχι μόνο αυτό, αλλά ο υπουργός Άμυνας δεν γίνεται δεκτός στο Μέγαρο Μαξίμου σε κρίσιμες συνεδριάσεις. Ούτε ο ίδιος ο πρωθυπουργός μετέβη ποτέ στο υπουργείο Άμυνας. Η ίδρυση ΣΕΑ σε αυτές τις πολιτικές συνθήκες θα μεγαλώσει τα προβλήματα διαχείρισης κρίσεων και σχεδιασμού αντί να τα καλύψει , θα οδηγηθεί σε ναυάγιο και κανείς δεν θα θέλει να μιλήσει ξανά για ναυαγισμένες ιδέες. Άρα αυτό που προέχει είναι η πολιτική απόφαση ότι η χώρα πρέπει να αλλάξει επίπεδο, στάδιο και κινηθεί ανάλογα .  


 Σε αυτό το κενό πολιτικής , τις τελευταίες ημέρες πληθαίνουν οι πληροφορίες ότι επίκεινται σοβαρές ανακατατάξεις στο ΥΠΕΞ και το υπουργείο Άμυνας.  Με στόχο να εξωραιστεί μια εικόνα που προκαλεί ανασφάλεια και έντονο προβληματισμό σε παράγοντες εντός και εκτός των υπουργείων Άμυνας και Εξωτερικών, ο πρωθυπουργός αν και ταλαντεύεται ακόμη κυρίως για τον επικεφαλής του ΣΕΑ και για τις ακριβείς αρμοδιότητές του,  φέρεται να έχει αποφασίσει να προωθήσει το νομοσχέδιο. Προφανώς θα δοθεί στα κόμματα ή μέσω του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΣΕΠ) του ΥΠΕΞ να γίνει διαβούλευση. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα στηρίξει υπό όρους. Κοντή γιορτή που λένε..
           

Η χρονική συγκυρία



Από το σημείο αυτό αρχίζει μια νέα περίοδος στον τρόπο που η κυβέρνηση θα λειτουργεί. Πρωτίστως , η ίδρυση ΣΕΑ εν μέσω κρίσης και μεγάλων ανακατατάξεων διεθνώς, αλλά και σχεδόν στη μέση της λειτουργικής θητείας μιας κυβέρνησης, προδίδει την αποτυχία της εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, επειδή προηγήθηκε η θεσμοθέτηση του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας. Η διόρθωση δεν θα λύσει προβλήματα, αντίθετα θα ενισχύσει την δυσλειτουργικότητα, ο θεσμός θα υπονομευθεί, η κυβέρνηση έχει ήδη ορατή φθορά και μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα θα είναι δύσκολο το ΣΕΑ να είναι σε θέση αφετηρίας. Γιατί ή θα έπρεπε να ιδρυθεί από την πρώτη ημέρα της εκλογικής νίκης της ΝΔ  ένα πλήρες και  με σωστή εσωτερική αρχιτεκτονική ΣΕΑ ή θα πρέπει να  εκκινήσει στην αρχή της επόμενης κυβέρνησης είτε αυτή είναι της ΝΔ, είτε είναι του ΣΥΡΙΖΑ.
 Σε ένα σοβαρό ΣΕΑ εμπλέκεται  πλήθος υπουργείων, επιτελών, εμπειρογνωμόνων, αναλυτών και πολλές ακόμη ειδικότητες που θα μπορούν να προσφέρουν, άρα σε αυτή τη φάση θα αποσυντονιστεί πλήθος δομών και υπηρεσιών.  Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, αυτό σημαίνει ότι ο επικεφαλής (που φημολογείται ότι θα είναι προσωπικότητα κοινής αποδοχής χωρίς να επιβεβαιώνεται ) θα πρέπει να έχει τουλάχιστον αρμοδιότητες Γενικού Γραμματέα ώστε να μπορεί να συγκαλεί συσκέψεις όπου θα τηρούνται πρακτικά, να ζητά ή να απαιτεί πληροφορίες και να έχει πρόσβαση σε διαβαθμισμένα έγγραφα και να έχει πρόσβαση στα γραφεία υπουργών και υψηλόβαθμων υπηρεσιακών παραγόντων.

 

Στο έλεος των ...αναντικατάστατων


Επίσης θα πρέπει να υπάρχει σαφήνεια ως προς την αποστολή του ΣΕΑ. Αν δηλαδή θα έχει αποφασιστικό ή συμβουλευτικό ρόλο ή θα είναι μια , κατά κάποιο τρόπο δεξαμενή σκέψης. Ας σημειωθεί ότι η γραφειοκρατία του ΥΠΕΞ ουδέποτε είδε με καλό μάτι ένα πλήρες, λειτουργικό και αποφασιστικό ΣΕΑ, αντίθετα, δεν έχει πρόβλημα αν είναι συμβουλευτικό.  Το ίδιο ισχύει και για το υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Αν όμως είναι συμβουλευτικό όργανο δεν χρειάζεται να ιδρυθεί καν και να απασχολούνται άμεσα ή έμμεσα δεκάδες ή και εκατοντάδες άνθρωποι που θα κάνουν εισηγήσεις, οι οποίες ακόμη  και αν είναι τέλειες θα πετάγονται στο καλάθι των αχρήστων, γιατί ως γνωστόν η Ελλάδα διαθέτει στα υπουργεία και στα κόμματα και γύρω από τον πρωθυπουργό αμέτρητους αναντικατάστατους.  Θα πρέπει να έχει ιεραρχια και αξιοκρατία και  μια ενδιάμεση ισχύ, να είναι δηλαδή ένας χώρος όπου θα  γίνονται  μελέτες και εισηγήσεις, αλλά και ο χώρος όπου θα τελειώνουν οι συζητήσεις και θα λαμβάνονται οι αποφάσεις, με τις οποίες θα πρέπει να συμφωνούν εκ των προτέρων οι εμπλεκόμενοι υπουργοί και άλλοι φορείς. Αποφάσεις στο κενό δεν μπορούν να ληφθούν.


Από την άλλη το ΣΕΑ δεν μπορεί να ιδρυθεί, ούτε να εξελιχθεί σε πολιτικό ή διπλωματικό θερμοκήπιο , αναπαράγοντας την κομματική ή και την πολιτική γκρίνια. Ούτε μπορεί να είναι μια θέση εργασίας για φιλόδοξους ή φίλους των υπουργών, αλλά ανεπαρκείς, να μεταβληθεί δηλαδή σε πελατειακό ίδρυμα. Ή θα συγκροτηθεί για να επιτελέσει εθνική αποστολή ή δεν πρέπει να γίνει γιατί η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να μείνει και άλλο καθηλωμένη και να ανακυκλώνει την αδυναμία της να λειτουργήσει σε αντιστοιχία με την κρισιμότητα των προβλημάτων της.

Απόψεις

Ειδικού Συνεργάτη Η συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ-Τουρκίας συνοδεύτηκε με εκτενείς συνομιλίες μεταξύ αξιωματούχων των δύο χωρών, σχετικά με την Ουκρανία, τη Γάζα, τη Συρία και το Νότιο Καύκασο. Σύμφωνα με τον τουρκικό... πλήρες κείμενο
Άρης Χατζηστεφάνου Το να είσαι υπεύθυνος ειδικού τμήματος του FBI για την πάταξη της αναρχίας στις ΗΠΑ ακούγεται σαν τη μεγαλύτερη αργομισθία στην Ιστορία. Παρ' όλα αυτά, το ομοσπονδιακό γραφείο ερευνών έχει αυξήσει τους... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Πάντα υπήρχαν οι πρόθυμοι στην πολιτική να συμπορευθούν ακόμη και με την πιο σκοτεινή πλευρά της εκκλησίας, όπως πάντα υπήρχαν οι οπαδοί της κοσμικότητας, ανεξάρτητα από κόμματα και ιδεολογικές τάσεις.... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Η καταθλιπτική εικόνα της τεράστιας αίθουσας του Ταε Κβο Ντο όπου διεξάγεται το 4ο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ αποτυπώνει και τον εκφυλισμό του κόμματος αυτού. Άδεια αίθουσα, γεμάτοι διάδρομοι , δρόμοι και παράδρομοι,... πλήρες κείμενο
Του Στράτου ΒαλτινούΟ Αλεξέϊ Ναβάλνι πέθανε σε μια φυλακή της Αρκτικής, θύμα ενός δικτάτορα που δεν ανέχεται την κριτική και την αμφισβήτηση. Τυραννικά καθεστώτα που στηρίζονται από τη Δύση εξοντώνουν χιλιάδες. Είναι ο... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Ο Αλέκος Φλαμπουράρης δεν είναι ο οποιοσδήποτε. Είναι ο εκσκαφέας του κομματικού υπεδάφους και ιδανικός στη δημιουργία μηχανισμών. Η αποχώρησή του από την Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ μετά από λεκτικό... πλήρες κείμενο