του Σωτήρη Σιδέρη

Αφού εξάντλησε προς το παρόν κάθε όριο καταγγελτικής  και ενημερωτικής διπλωματίας  , ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας απέστειλε επιστολές σε ξένους ομολόγους και διεθνείς παράγοντες περιγράφοντας για μια ακόμη φορά τις απειλές που δέχεται η Ελλάδα από την Τουρκία και ζητά την στήριξή τους. Η επιστολική διπλωματία έρχεται σε μια στιγμή που η ελληνική κυβέρνηση όφειλε να έχει λάβει αποφάσεις στο πλαίσιο μιας αποτρεπτικής πολιτικής ,στρατιωτικής  και διπλωματικής αποτροπής,  αλλά και να τις  έχει  κοινοποιήσει στους διεθνείς οργανισμούς και στις πρωτεύουσες των μεγάλων χωρών, αν ήθελε να αποσπάσει τον σεβασμό και την πραγματική προσοχή όλων. Η ενημερωτική διπλωματία έχει κάνει προ πολλού τον κύκλο της καθώς όλες αυτές οι χώρες και ο ΟΗΕ φυσικά, έχουν άριστη ενημέρωση.

Ο κ. Δένδιας έστειλε επιστολές στον ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο που μόλις πρόσφατα περιόδευσε την Ελλάδα και φιλοξενήθηκε στην Κρήτη από τον πρωθυπουργό, τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Α. Γκουτέρες, στον Ύπατο Εκπρόσωπο για την Εξωτερική Πολιτική της ΕΕ Ζ. Μπορέλ , ενώ μετά το νόμο που ψήφισε η Τουρκία για την Έρευνα και Διάσωση, έστειλε επιστολές  προς τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), τον Διεθνή Οργανισμό Ναυτιλίας (ΙΜΟ) και τον Frontex για να καταγγελθεί η κίνηση της Άγκυρας.

Όπως αναφέρει η ιστοσελίδα tovima.gr, στην επιστολή του προς τον Πομπέο ο Ν. Δένδιας επικαλείται το  προοίμιο της συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας των δύο χωρών,  (Mutual Defense Cooperation Agreement – MDCA) στο οποίο μεταξύ άλλων υπογραμμίζεται ότι  η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες «επαναλαμβάνουν τη σταθερή απόφαση τους να περιφρουρούν και να προστατεύουν αμοιβαίως την ασφάλεια, την κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα των αντίστοιχων χωρών τους κατά ενεργειών οι οποίες απειλούν την ειρήνη, περιλαμβανομένης της ένοπλης επίθεσης ή της απειλής επίθεσης και επιβεβαιώνουν την απόφασή τους να αντιταχθούν ενεργά και ανεπιφύλακτα σε κάθε τέτοια απόπειρα και ενέργεια και τη δέσμευσή τους να καταβάλλουν τις μείζονες προσπάθειες για να αποτρέψουν τέτοια πορεία δράσης». 

Αναστολή της Τελωνειακής Ενωσης

Eπίσης, η κυβέρνηση φέρεται να ζητά με επιστολή του Δένδια προς τον Επίτροπο Διεύρυνσης Oliver Varhelyi  την αναστολή της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ –Τουρκίας. Αυτό όμως όφειλε ο πρωθυπουργός να το ζητήσει στην σύνοδο κορυφής ή ο ΥΠΕΞ στο συμβούλιο και όχι μέσω επιστολών, που γνωρίζει ότι δεν θα έχουν κανένα αντίκρισμα. Τα θέματα αυτά είναι πολιτικές μάχες που πρέπει να δίνονται σε πραγματικό χρόνο και όχι  σε εικονικό. Αν θέλει η κυβέρνηση να παγώσει τις ευρωτουρκικές σχέσεις έχει τεράστιο οπλοστάσιο που πρέπει να μελετήσει και να εφαρμόσει, και όχι με σποραδικά πυρά. Η Γερμανία έθεσε βέτο στην διατύπωση για κυρώσεις θα δεχθεί τέτοιας έκτασης κρίση;. Όχι. Γι αυτό κάθε μέτωπο που θέλει να ανοίξει η Ελλάδα, πρέπει να γίνει με σχέδιο, με επιμονή με βέτο και με ολοκληρωμένη πολιτική.

Φυσικά οι ΗΠΑ γνωρίζουν το προοίμιο και αν ήθελαν να το εφαρμόσουν θα το είχαν κάνει ήδη. Το ίδιο ισχύει και για τον ΟΗΕ που αν είχε τη δυνατότητα να παρέμβει και να επιβάλλει το διεθνές δίκαιο θα το είχε κάνει. Κατά συνέπεια οι επιστολές αυτές καλό θα ήταν να αποσταλούν στην αρχή της κρίσης, δηλαδή αρχές καλοκαιριού, με την σημείωση –προειδοποίηση όμως ότι αν δεν υπάρξει αλλαγή στην τουρκική στάση η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Δεν το έκανε γιατί ήδη έχει πάρει αποφάσεις μη αντίδρασης, πράγμα που γνωρίζει  και η Τουρκία και οι ξένες πρωτεύουσες, και το ΝΑΤΟ και ο ΟΗΕ , γι αυτό και η Άγκυρα αποθρασύνεται.

Εν τέλει γίνεται επίσης φανερό ότι ο μηχανισμός που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Γερμανίας για να ξαναρχίσουν οι διερευνητικές συνομιλίες, χρησιμοποιήθηκε και εργαλειοποιήθηκε για άλλον σκοπό από την Τουρκία. Η Άγκυρα με το πρόσχημα, άλλοτε ότι η Ελλάδα δεν δέχεται τους τουρκικούς όρους για το περιεχόμενο των συνομιλιών, άλλοτε ότι η Αθήνα παραβιάζει την συμφωνία, και άλλοτε διαπραγματευόμενη με το Βερολίνο δικά της ζητήματα , κατάφερε επί μήνες να υπονομεύσει κάθε πραγματική προοπτική διαλόγου προκειμένου να φέρει την Ελλάδα στα μέτρα της, πιέζοντάς την στρατιωτικά. Όταν η Τουρκία θεωρήσει ότι η στρατιωτική πίεση έχει φέρει αποτελέσματα και αυτά αποτυπωθούν σε μια νέα συμφωνία , τότε θα ξεκινήσουν οι συνομιλίες, αμφίβολο όμως αν θα τελειώσουν και πως θα τελειώσουν ή θα τιναχθούν στον αέρα.
Υπό αυτό το πρίσμα οι ελληνοτουρκικές σχέσεις εκτιμάται ότι θα οξυνθούν όσο πλησιάζουν οι αμερικανικές εκλογές  και η ΕΕ προκαλεί με την στάση της ένα κενό πολιτικής με την Τουρκία. Πρόκειται πραγματικά για κενό καθώς η ΕΕ αναβάλλει την λήψη αποφάσεων για την Τουρκία και αυτό δεν αφορά μόνο κυρώσεις, αλλά συνολικές αποφάσεις για το μεταναστευτικό για τον διεθνή ρόλο της ΕΕ, την οικονομία, την Τελωνειακή Ένωση, την Λιβύη, κλπ. Η ΕΕ δεν διαθέτει αποφασισμένες πολιτικές για κανένα περιφερειακό ζήτημα αλλά έχει σχετικές προσεγγίσεις . Αυτό το κενό καλύπτει η Τουρκία με την αποφασιστικότητα και την αλαζονική της πολιτική, τη βία και την απειλή βίας.

Σε αυτό το πλαίσιο κινείται και η Ελλάδα. Η κυβέρνηση οφείλει να πάρει τις αποφάσεις της και να τις κοινοποιήσει στους διεθνείς οργανισμούς. Αποφάσεις που θα ληφθούν στο υπουργικό συμβούλιο και στο ΚΥΣΕΑ και όχι στον κλειστό κύκλο των υπηρεσιακών παραγόντων ή συμβούλων . Η Τουρκία αξιοποιεί αυτό το ελληνικό και διεθνές κενό και δεν συγκινείται ούτε από την καταγγελτική,ούτε από την ενημερωτική, ούτε από την επιστολική διπλωματία. Συγκινείται και ανησυχεί μόνο από αποφάσεις που θα αποσταθεροποιήσουν το δόγμα της. Εκεί λοιπόν πρέπει να δράσει η Ελλάδα.