του Σπύρου Σουρμελίδη

Παρά την ελπίδα του Χάϊκο Μάας ότι η Ελλάδα και η Τουρκία είναι έτοιμες για διάλογο, οι συναντήσεις τους σε Αθήνα και Άγκυρα δεν οδηγούν προς το παρόν σε αυτό το συμπέρασμα. Η ελληνική κυβέρνηση διαμήνυσε δημοσίως ότι δεν δέχεται διάλογο υπό το κράτος απειλών και  των συνεχιζόμενων προκλήσεων,  θέτοντας πολύ συγκεκριμένους όρους  για την διαπραγμάτευση. Εξηγώντας επίσης ότι η Συμφωνία με την  Αίγυπτο θα κυρωθεί από την ελληνική Βουλή. Η απάντηση της Άγκυρας δια του Μ. Τσαβούσογλου ήταν εξαιρετικά άγρια. «Αυτή τη φορά θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί και δεν θα είναι ατύχημα» δήλωσε ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών, εξαπολύοντας ευθέως απειλή για θερμό επεισόδιο, παρουσία του αμήχανου Γερμανού υπουργού-διαμεσολαβητή.  Φαίνεται ότι ο Χάϊκο Μάας μπήκε στα βαθιά,  συζητώντας όχι μόνο την διαδικασία αλλά και μέρος τουλάχιστον της ουσίας, τα όσα δηλαδή θα εξετασθούν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης.

«Ήρθε με άδεια χέρια» είναι η ανεπίσημη θέση της Άγκυρας , υπονοώντας ότι η Αθήνα δεν δέχεται μια ουσιαστική διαπραγμάτευση, όπως φυσικά την εννοεί και προσπαθεί να την επιβάλλει η Άγκυρα.  Η άμεση αντίδραση της τουρκικής ηγεσίας ήταν να περάσει στην επίθεση κατηγορώντας την Ελλάδα και την Κύπρο ότι …προκαλούν την ένταση και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο.
Η τουρκική αντίδραση ήταν τόσο  βίαιη που εξέπληξε ακόμα και τους πολιτικούς  παρατηρητές στην Τουρκία.
 «Η Ελλάδα δεν πρέπει να θέτει τον εαυτό της σε κίνδυνο με την κάλυψη ορισμένων χωρών…Η Ελλάδα και η Κύπρος αυξάνουν την ένταση. Ζητήσαμε έναν δίκαιο διαμοιρασμό, αντί του αποκλεισμού της Τουρκίας. Η Ελλάδα δεν σέβεται το διεθνές δίκαιο. Εμείς πιστεύουμε στο διεθνές δίκαιο αλλά δεν θα επιτρέψουμε να καθορίζει η Ελλάδα τους κανόνες του διεθνούς δικαίου. Η Ελλάδα δεν πρέπει να θέτει τον εαυτό της σε κίνδυνο με την κάλυψη ορισμένων χωρών. Πρέπει να σταματήσει να συμπεριφέρεται σαν κακομαθημένο. Είμαστε έτοιμοι για διάλογο και για δίκαιο διαμοιρασμό αλλά κανένας να μην βάζει προϋποθέσεις στην Τουρκία», ανέφερε αρχικά.
«Είδαμε ότι η Ελλάδα δεν ήταν ειλικρινής με την συμφωνία που υπέγραψε με την Αίγυπτο. Η Ελλάδα δεν σέβεται τις ειλικρινείς προσπάθειες της Γερμανίας και πηγαίνει και υπογράφει συμφωνίες και εξαπατά τη Γερμανία. Δεν γίνεται να δεχτούμε όλους τους όρους της Ελλάδας για έναν καλό διάλογο. Η προσδοκία μας από την Ε.Ε. είναι μία ειλικρινής διαμεσολάβηση» πρόσθεσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών.
Ακόμη ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου έθεσε και το ζήτημα του προσφυγικού λέγοντας ότι «η Ελλάδα στέλνει πίσω τους πρόσφυγες σπρώχνοντας τους ή βυθίζοντας με τη βοήθεια μάλιστα της Frontex. Ευχαριστώ πολύ τη Γερμανία για τις ειλικρινείς προσπάθειές της».

Η γερμανική στόχευση

Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας, διατηρώντας όση ψυχραιμία μπορούσε είπε: «Ας μην ξεγελιόμαστε η κατάσταση είναι δύσκολη, αλλά και στην Αθήνα και στην Άγκυρα όλοι θέλουν διάλογο και όχι στρατιωτική επίλυση των διαφορών, κάτι τέτοιο θα ήταν παραφροσύνη» ανέφερε χαρακτηριστικά. Τόνισε δε ότι «οι σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας δεν πάνε καλά», με τον Μ. Τσαβούσογλου να απαντά όμως ότι αυτό δεν απασχολεί την Άγκυρα, η οποία δεν πρόκειται να δεχθεί όρους και προϋποθέσεις.
Ο Χαικο Μάας υποστηρίζει όμως : «Ακούω ότι και οι δύο πλευρές είναι έτοιμες για διάλογο. Πρέπει να εκμεταλλευτούμε αυτή την ευκαιρία. Η Γερμανία είναι έτοιμη να τον υποστηρίξει, ώστε να γίνει μέσα σε μία εποικοδομητική ατμόσφαιρα. Θα μπορούσαν να γίνουν αποδεκτές ακόμη κι οι απευθείας συνομιλίες και να εξασφαλιστούν αποτελέσματα».
Ο Χ. Μάας έφτασε στην Άγκυρα το απόγευμα της τρίτης κατευθείαν από την Αθήνα όπου είχε συνομιλήσει με τον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη τον υπουργό Εξωτερικών Ν. Δένδια και στο ενδιάμεσο με τον αρχηγό του ΣΥΡΙΖΑ Α. Τσίπρα.

Δένδιας : διάλογος με απειλές δεν γίνεται

Ο Γερμανός ΥΠΕΞ δεν είχε εύκολη συζήτηση ούτε και στην Αθήνα. Ο Ν. Δένδιας τόνισε ότι δεν μπορεί να υπάρξει διάλογος υπο το κράτος απειλών. Ότι πρέπει πρώτα να σταματήσουν οι προκλήσεις και μετά να ακολουθήσει συζήτηση.
Ο κ. Δένδιας τόνισε αναφερόμενος στην Τουρκία ότι «αντί για κινήσεις αποκλιμάκωσης βλέπουμε νέες προκλήσεις», ενώ σημείωσε ότι αυτές οι συμπεριφορές και οι κινήσεις υπονομεύουν τη σταθερότητα στην περιοχή και συνιστούν παραβίαση του διεθνούς δικαίου.
Είναι εμφανές ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν δέχεται τον μακρύ κατάλογο των θεμάτων – απαιτήσεων που θέλει η Τουρκία να τεθούν σε διαπραγμάτευσή. Θέματα που φτάνουν έως και την απαίτηση για αποστρατικοποίηση των νησιών. Κα προφανώς είναι αυτό που εκνεύρισε  την Άγκυρα που υποστηρίζει ότι ο Μάας πήγε στην Τουρκία με  «άδεια χέρια».
Ο Γερμανός  υπουργός Εξωτερικών κράτησε ίσες  αποστάσεις και από την μία και από την άλλη πλευρά και φάνηκε αυτό από την Αθήνα, μετά τις συναντήσεις του με τον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη και τον υπουργό Εξωτερικών Ν. Δένδια. Η προσεκτική ανάγνωση ακόμα και των επίσημων δηλώσεων του το δείχνει.  Τόνισε ότι μεταφέρει δυο μηνύματα, αυτό της αλληλεγγύης προς Αθήνα και Λευκωσία. Ταυτόχρονα μήνυμα αποκλιμάκωσης της έντασης  ώστε να υπάρξει στην συνέχεια διάλογος στη βάση πάντα του διεθνούς δικαίου. Το μήνυμα της αποκλιμάκωσης και η ανησυχία του Βερολίνου για το ενδεχόμενο μιας αντιπαράθεσης, απευθύνεται και προς τις δύο πλευρές και όχι μόνο προς την Τουρκία.
Το σημαντικότερο όμως που είπε είναι το κάλεσμα και προς τις δυο πλευρές να αφήσου κατά μέρος κάθε ενέργεια , κάθε κλιμάκωση έντασης. Η σπόντα αφορά και την Αθήνα  για την υπογραφή της Συμφωνίας με την Αίγυπτο , η οποία κατά τους Γερμανούς και τους τούρκους θεωρείται κίνηση που δεν έπρεπε να γίνει μετά την τριμερή του Βερολίνου.
Ο Χ. Μάας είναι αλήθεια έθεσε στην Αθήνα το ζήτημα του συμφωνίας με την Αίγυπτο, η οποία έγινε σε χρόνο που είχε συμφωνηθεί (σύμφωνα πάντα με την Άγκυρα και το Βερολίνο) που είχε συμφωνηθεί μορατόριουμ ενεργειών. Κάτι φυσικά που δεν δέχεται η Αθήνα.