Του Σωτήρη Σιδέρη

Από την συνάντηση του πρωθυπουργού με την πρόεδρο της Δημοκρατίας στις 3 Ιουνίου και την δήλωση του κ. Μητσοτάκη, προέκυψε ένα ανησυχητικό συμπέρασμα: ότι η κυβέρνηση δεν διαθέτει κανένα σχέδιο για την αντιμετώπιση των τουρκικής επεκτατικής πολιτικής και επινοεί μια τακτική διολίσθησης που εμπεριέχει μια πολιτική παθητικής άμυνας έναντι της Άγκυρας και ταυτόχρονα, απευθύνει έκκληση στην ΕΕ να στηρίξει την Ελλάδα.

Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει με αποφασιστικότητα την Τουρκία. Προφανώς εννοούσε πολιτικά, γιατί δεν χάραξε κόκκινη στρατιωτική γραμμή. Πολιτικά όμως, εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι η Ελλάδα θα στηριχθεί από την ΕΕ. Πως θα στηριχθεί; Με κάποιο από τα συνήθη ευχολόγια; Μάλλον. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ,αλλά και το υπουργείο Εξωτερικών επιμένουν μονοδιάστατα στην ίδια , αντιπαραγωγική θέση. Πως, ότι και να κάνει η Τουρκία, ακόμη και έρευνα στο όριο των χωρικών μας υδάτων και εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, δεν παράγει έννομα αποτελέσματα. Είναι το δόγμα παθητικής άμυνας, ανησυχητικό και κυρίως αντιπαραγωγικό.
          

  Προτάσεις για νέα διπλωματία

Η Ελλάδα πρέπει να πάρει αποφάσεις για το τι θα κάνει. Μέχρι όμως να συμβεί αυτό και αφού επιλέγει την ειρηνική πολιτική, οφείλει να πολλαπλασιάσει την διπλωματική της ενεργητικότητα, και να  παρουσιάσει ένα νέο σχέδιο στην ΕΕ. Και κυρίως να διαπραγματευθεί σκληρά απαιτώντας , ακριβώς όπως η ΕΕ απαιτεί από τη χώρα μας να είναι ο συνοριοφύλακος της Ευρώπης.
Αφού λοιπόν όλοι οι Ευρωπαίοι θέλουν την Ελλάδα φράχτη για το μεταναστευτικό, οφείλουν με την σειρά τους να αποδεχθούν ότι δεν μπορεί να έχουν επιλεκτική στάση. Οφείλουν να αποδεχθούν ότι και τα θαλάσσια σύνορα και το δίκαιο της θάλασσας και η υφαλοκρηπίδα είναι ευρωπαική ευθύνη. Άλλωστε η θαλάσσια πολιτική της ΕΕ αγγίζει κατά κάποιο τρόπο αυτή την ατζέντα. Υπό αυτή την οπτική η παραβίαση της ελληνικής υφαλοκρηπίδας είναι παραβίαση της ευρωπαικής υφαλοκρηπίδας και αφού η θέση της είναι ότι το τουρκολιβυκό σύμφωνο είναι παράνομο , οφείλει να επιβάλλει κυρώσεις και στην Τουρκία και την Λιβύη.
Η ελληνική κυβέρνηση οφείλει πρώτη να θέσει αυτή την ατζέντα και να απαιτήσει από την ΕΕ την λήψη σχετικών αποφάσεων. Διαφορετικά να θέσει από τώρα την ΕΕ προ των ευθυνών της, να προειδοποιήσει πως ούτε αναβαθμισμένη τελωνειακή ένωση θα υπάρξει ποτέ, ούτε άλλη πολιτική προσέγγισης Τουρκίας –ΕΕ θα γίνει αποδεκτή. Και πέραν αυτών, είναι ερώτημα το μέλλον όσον αφορά τη συμφωνία για το μεταναστευτικό αν δεν την εγκρίνει η Ελλάδα.

Ας σημειωθεί ότι ήδη στο παρασκήνιο συζητιούνται σενάρια διευθέτησης της κρίσης στην Συρία. Αν τελεσφορήσουν, ο ρόλος της Τουρκίας στο μεταναστευτικό θα κλείσει και, εκατομμύρια πρόσφυγες θα θελήσουν να γυρίσουν στα σπίτια τους. Οπότε η ΕΕ θα διευκολυνθεί να διαπραγματευθεί με την Τουρκία χωρίς εκβιασμούς, αλλά και η Ελλάδα δεν θα έχει να προβάλλει τον ρόλο της στον Έβρο, που στην πράξη ήδη δεν τον προβάλλει. Κατά συνέπεια, η κρίση  που απειλεί η Τουρκία ότι θα προκαλέσει το καλοκαίρι να γυρίσει μπούμερανγκ και ο Ερντογάν να γνωρίζει εκ των προτέρων, ότι αν πραγματοποιήσει τις απειλές του, όχι μόνο δεν θα έχει όφελος, αντίθετα, το κόστος γι αυτόν και την Τουρκία θα είναι δυσανάλογα μεγάλο.

Εν κατακλείδι η Ελλάδα πρέπει να αναλάβει άμεσα πρωτοβουλία και να σηκώσει το γάντι. Να προειδοποιήσει και την Τουρκία και την ΕΕ ότι δεν θα είναι παθητικός παίχτης όπως μας έχουν συνηθίσει. Ότι και στην θάλασσα και στις Βρυξέλλες η μάχη θα είναι μεγάλη. Και αν αυτό συμβεί, είναι βέβαιο ότι όλες οι χώρες θα αντιμετωπίσουν με τελείως διαφορετική οπτική τις εξελίξεις. Η ΕΕ μπορεί να εγγυηθεί μια δίκαιη διαπραγμάτευση. Η Ελλάδα ,  πρέπει να απαιτήσει από την ΕΕ σαφή πολιτική διακήρυξη υπέρ του σεβασμού της συνθήκης της Λωζάννης και να καλέσει επίσημα την Άγκυρα σε διαπραγματεύσεις.

Πέραν αυτών είναι μια ευκαιρία για  την ΕΕ να αναβαθμίσει τον ρόλο της στην περιοχή, καθώς  οι ΗΠΑ αφήνουν μεγάλο κενό. Η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη πρέπει πρώτα να περιορίσει τον ρόλο και τις παρεμβάσεις του πρέσβη Πάϊατ και με πυξίδα το εθνικό συμφέρον να κινηθεί γρήγορα και αποφασιστικά. Ακόμη και προς την Τουρκία, ανοίγοντας δίαυλο επικοινωνίας και προειδοποιώντας για τις συνέπειες.
Αυτό σημαίνει, εξισορρόπηση από την αμερικανοποίηση της εξωτερικής πολιτικής καθώς η διοίκηση Τραμπ, ακόμη και των Δημοκρατικών , αν υπάρξει αλλαγή δεν είναι ιδιαίτερα φιλικοί προς το διεθνές δίκαιο, ούτε έχουν ιδιαίτερες ευαισθησίες . Ο δε Τραμπ αδιαφορεί εντελώς για την Ελλάδα γιατί έχει φίλο τον Ερντογάν.
 Επίσης η επιθυμία των ΗΠΑ να επαναφέρουν την Τουρκία στην αυλή τους, αμβλύνει την εντύπωση ενός δίκαιου εγγυητή. Επειδή όμως  διακυβεύονται ευρωπαικά συμφέροντα , είναι ευρωπαικά σύνορα, η ΕΕ έχει συμφέρον από δίκαιη λύση και όχι από εντάσεις για να αναβαθμιστεί στην παγκόσμια κοινότητα, αλλά και να εξισορροπήσει τα συμφέροντά της. Μια αποσταθεροποιημένη Ελλάδα δεν είναι προς το συμφέρον, ούτε του ΝΑΤΟ , ούτε της ΕΕ , αλλά αυτό, αντί να λένε οι Έλληνες πολιτικοί στις δηλώσεις τους, να το διαπραγματευθούν.

Ήδη έχουμε καθυστερήσει. Η κυβέρνηση οφείλει να κινηθεί άμεσα. Ο πρωθυπουργός έστειλε επιστολές στην πρόεδρο της Επιτροπής  Ούρσουλα φον ντε Λάιεν και τον πρόεδρο του Συμβουλίου   Μισέλ. Αν και δεν προσφέρουν τίποτα, δεν είναι κακό που τις έστειλε. Φυσικά και δεν αρκούν. Απαιτείται , αν και οι ενδείξεις είναι απογοητευτικές, δράση , σχέδιο, αποφασιστικότητα και ισχυρή βούληση για ανυποχώρητη πολιτική υπεράσπισης των εθνικών συμφερόντων.
Διαφορετικά, η χώρα θα μπει σε περιπέτειες…