Του Σωτήρη Σιδέρη

Ο Ερντογάν παραπαίει μεταξύ Συρίας, πανδημίας και οικονομικής κρίσης. Οι εποχές της απόλυτης κυριαρχίας έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Η Τουρκία βυθίζεται σε πολυεπίπεδη κρίση στρατηγικής, πέραν της οικονομίας και της απουσίας κοινωνικής συνοχής.Το όραμα μιας Τουρκίας που θα αναδεικνύονταν ισχυρή περιφερειακή δύναμη έχει βουλιάξει στα φέρετρα που έρχονταν από την Συρία, στην κρίση με τις ΗΠΑ, στις  αμέτρητες και χωρίς νόημα NAVTEXστην Ανατολική Μεσόγειο, στην κρίση με την Ευρώπη, και σχεδόν  με όλους τους γείτονές της. Ο Ερντογάν στερεύει από ιδέες, οι εκβιασμοί φαίνεται να έχουν κάνει τον κύκλο τους. Οι φυλακές δεν του δίνουν πλέον λύσεις.  Ο πρόεδρος της Τουρκίας είναι  ήδη στην αυλή του ΔΝΤ, το οποίο καθύβριζε, ίσως όχι άδικα λόγω των σκληρών όρων που θέτει, αλλά πάντα αυτοί θέτουν τους όρους και όχι οι χώρες που δανείζονται.

Στην Ελλάδα, αλλά και σε πολλές πρωτεύουσες του δυτικού και ανατολικού κόσμου προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τις προθέσεις του Ερντογάν και να προβλέψουν το μέλλον της Τουρκίας. Αν πάει στο ΔΝΤ οι Αμερικανοί θα του δώσουν να καταλάβει. Αν πάει προς την Κίνα για να ζητήσει βοήθεια μπορεί να την έχει , αλλά στην πολιτική θα έχει την τύχη της Ελλάδας. Ακόμη και για τον Ερντογάν είναι πάνω από τις δυνάμεις του να έχει ανοιχτά μέτωπα και να χορεύει πάνω από την φωτιά της Ρωσίας, των ΗΠΑ, της Κίνας και της ΕΕ. Πόσο μάλλον που τώρα είναι σε δύσκολη θέση και θέλει να επιβιώσει και πολιτικά και οικονομικά.

Η Αθήνα όπως πάντα,  φοβάται μήπως ο Ερντογάν προκαλέσει επεισόδιο και κάνει άνω κάτω την περιοχή, ακριβώς επειδή ο Τούρκος πρόεδρος έχει συμπτώματα πανικού καθώς η πίεση είναι αφόρητη και η αντιπολίτευση αρχίζει να σηκώνει κεφάλι.Εξήγγειλε νέα NAVTEX με ισχύ μέχρι τον Ιούνιο για γεωτρήσεις θα  συνεχίσει να προκαλεί σίγουρα. Όμως ο  Τούρκος πρόεδρος, προσπαθεί να ενώσει ένα αλλόκοτο παζλ στρατιωτικών , κεμαλιστών , γκιουλενιστών,  παρακράτους, διεθνών προβλημάτων,  διπλωματικών αναζητήσεων και οικονομικής κρίσης που είναι αδύνατον να τα καταφέρει. Όχι ότι η Τουρκία θα χαθεί. Κάθε άλλο. Αλλά η Τουρκία είναι μια μεγάλη χώρα που πλέον ασθενεί και δεν είναι σε θέση να ενορχηστρώνει σχέδια αποσταθεροποίησης , να απειλεί και να εκβιάζει . Άρα για την Ελλάδα αυτό είναι σοβαρό κρατούμενο. Η Τουρκία έχει τους πάντες απέναντί της. Όλες οι μεγάλες χώρες του κόσμου έχουν πολλούς πονοκεφάλους για να συνεχίσουν να χαιδεύουν την Τουρκία.  Πόσο μάλλον αν η Άγκυρα  αποφασίσει να εξάγει την κρίση της. Όχι ότι είναι απίθανο. Απλά δεν έχει πιθανότητες επιτυχίας ένα τέτοιο ρίσκο.

Είναι βέβαιο ότι το επόμενο διάστημα η Τουρκία θα απασχολήσει έντονα όχι μόνο την Ελλάδα αλλά πολλές χώρες του κόσμου σε όλες τις ηπείρους. Ο Ερντογάν κατάφερε να κάνει αισθητή την επιρροή της Τουρκίας από την Ασία μέχρι την Αφρική και να ασχολούνται μαζί της όλα οι κυβερνήσεις της Δύσης. Οι μεγαλοιδεατικές επιδιώξεις και το πολιτικό ταλέντο του Ερντογάν τον κατέστησαν ισότιμο συνομιλητή , αλλά τώρα το σκηνικό αλλάζει.

Η Ελλάδα πρέπει όπως πάντα να είναι προσεκτική. Δεν υπάρχει λόγος να παρασυρθεί από την κρίση στην Τουρκία . Στο υπουργείο Εξωτερικών παρατηρείται κινητικότητα το τελευταίο διάστημα καθώς ο Νίκος Δένδιας καίγεται, μάλλον για προσωπικούς λόγους,  να εμφανίσει κάποια χειροπιαστά αποτελέσματα ως προς τις  θαλάσσιες ζώνες, ερήμην μάλιστα της νομικής υπηρεσίας. Δεν είναι κακό ο υπουργός Εξωτερικών να θέλει αποτελέσματα, αλλά  το θέμα δεν είναι  να ενισχυθεί η ρευστότητα, αλλά τα αποτελέσματα να είναι καλά και να ενισχύουν την σταθερότητα .

Διπλωμάτες με  εμπειρία και γνώση διερωτώνται αν υπάρχει ίχνος σοβαρότητας στο ΥΠΕΞ όταν ο κ. Δένδιας ενοποιεί την διεύθυνση Τουρκίας με άλλες διευθύνσεις. Ουσιαστικά η διεύθυνση Τουρκίας θα μπορούσε να έχει ολόκληρο επιτελείο για να σχεδιάσει και να μελετήσει τις εκρηκτικές εξελίξεις που καταγράφονται και θα επηρεάσουν την περιοχή για πολλά χρόνια. Άρα απαιτείται περισσότερη συγκέντρωση και όχι βιασύνη γιατί τα λάθη πληρώνονται. Η Τουρκία αργά ή γρήγορα θα επανέλθει ασθμαίνουσα στην αυλή της ΕΕ και εκεί η Ελλάδα πρέπει να περιμένει και να έχει μια ολοκληρωμένη στρατηγική. Κάτι που είναι πολύ αμφίβολο, αν κρίνουμε, πέραν της  απουσίας κυβερνητικού σχεδίου έναντι της Τουρκίας,  από την ανυπαρξία πολιτικής στα βαλκάνια και την Αλβανία ειδικότερα.  Είναι γνωστό ότι η κυβέρνηση συναίνεσε στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Αλβανίας,   χωρίς κανένα αντάλλαγμα επειδή το ήθελε η Γερμανία, ενώ ακόμη ηχεί στα αυτιά μας η  ανακοίνωση του ΥΠΕΞ κατά του νόμου που ψήφισε το αλβανικό κοινοβούλιο για τη μειονότητα