του Σωτήρη Σιδέρη

Λίγοι στην αρχή, όλο και περισσότεροι στην συνέχεια αρχίζουν να ανησυχούν για την διαχείριση της κρίσης, αλλά και για την  μετά κορονοϊό εποχή.  Η παγκόσμια απειλή για την υγεία και την οικονομία, μετατρέπεται δειλά στην αρχή είναι αλήθεια και σε απειλή για την δημοκρατία, ενώ επικρατεί ανησυχία για νέο χάσμα ανισοτήτων. Ως προς την υγεία, οι οπαδοί της ασύδοτης αγοράς,  ανακαλύπτουν το κοινωνικό κράτος, ως προς την οικονομία μεταμφιέζονται σε κρατιστές και περιμένουν , κυρίως οι κολοσσοί να πληρώσουν οι λαοί την κρίση, όπως και το 2008 και το 2010 στην Ελλάδα. Οι φανατικοί της ελεύθερης αγοράς μιλούν τώρα για εθνικοποιήσεις, όχι για να αναλάβουν τα κράτη τις επιχειρήσεις, αλλά για να πληρώσουν τις συνέπειες της κρίσης από τους προυπολογισμούς και όχι από τα κέρδη τους . Είναι άλλο πράγμα η στήριξη που επιβάλλεται, άλλο πράγμα η ολική επιβάρυνση των κρατών, δηλαδή των φορολογουμένων . Αυτή δεν είναι απλώς ταξική πολιτική, είναι τοξική.

Η απειλή για τη δημοκρατία

Αίσθηση προκάλεσε μια ακόμη είδηση που συνδέεται με τις εξελίξεις. Ξαφνικά και μέσα στη νύχτα προκειμένου να παρακαμφθεί το κοινοβούλιο, η κυβέρνηση του Ισραήλ και προσωπικά ο Νετανιάχου αποφάσισαν σειρά μέτρων μεταξύ των οποίων προβλέπεται ότι , η ισραηλινή αστυνομία αποκτά τη δυνατότητα να παρακολουθεί μέσω κινητών τηλεφώνων τις κινήσεις όσων έχουν προσβληθεί από κορονοϊό και αυτών για τους οποίους υπάρχουν υποψίες ότι έχουν προσβληθεί.
Σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας «Χααρέτς»  αναφέρει ότι  η απόφαση ελήφθη «στο μέσον της νύχτας» και «παρέκαμψε την κοινοβουλευτική διαδικασία». «Οι υπουργοί έδωσαν το πράσινο φως, παρότι το υπουργείο Δικαιοσύνης είχε δεσμευθεί ότι το ζήτημα θα περνούσε από τη Βουλή», σημείωσε.
Πάντα όμως, όταν παραβιάζονται τα δημοκρατικά δικαιώματα των πολιτών επικαλούνται ένα άλλοθι, μια δικαιολογία ώστε να αποτελέσει τη βάση των επιχειρημάτων για την καταπάτηση ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων. Και κάθε καταπάτηση, έρχεται για να μείνει, όπως δείχνει η εμπειρία .
Προφανώς το Ισραήλ δεν πρόκειται να αμυνθεί πιο αποτελεσματικά στην πανδημία επειδή παρακολουθεί τα τηλέφωνα των πολιτών του . Σύστημα υγείας χρειάζεται περισσότερο και όχι τεχνολογία υποκλοπών που ούτως ή άλλως διαθέτει.
Το ανησυχητικό είναι ότι πάντα υπάρχουν πρότυπα και μετά άλλες χώρες ακολουθούν. Ο Όρμπαν της Ουγγαρίας δήλωσε ότι τον ιό τον έφεραν οι ξένοι. Ο Τραμπ επιτέθηκε στην Κίνα ότι εξαιτίας  της υπάρχει πανδημία την οποία όμως υποβάθμισε πλήρως αρχικά . Άλλες χώρες θα αρχίσουν να παρακάμπτουν τα κοινοβούλιά τους, όχι για να λαμβάνουν γρήγορες αποφάσεις για την πανδημία, αλλά για άλλους λόγους που σχετίζονται με το χρήμα, την οικονομία γενικότερα και την διασύνδεσή τους με μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα. Όλα αυτά βέβαια θα εξελιχθούν εις βάρος των απλών πολιτών και εργαζομένων γιατί η ύφεση που έρχεται θα είναι μεγάλη. Και σύμφωνα με αναλυτές, η ύφεση του κορονοϊού έρχεται να «ξεπλύνει» την ύφεση που υπήρχε ήδη και στην ΕΕ και αλλού γιατί το νεοφιλελεύθερο μοντέλο έχει καθηλώσει τις οικονομίες. Τώρα όλη αυτή η λατρεία για το κράτος δεν είναι καθόλου αθώα.
Είναι άλλη η προσέγγιση των πολιτών , άλλη των πολυεθνικών και των κυβερνήσεων. Οι πολίτες συναισθάνονται ότι το κοινωνικό κράτος είναι η κορυφαία τους αναγκαιότητα. Οι πολυεθνικές και οι νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις απλά θα εκμεταλλευθούν μια ακόμη κρίση για δικό τους όφελος.
      

Η διαχείριση Μητσοτάκη

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν είχε κανέναν ενδοιασμό να κάνει όσες υπερβάσεις χρειάζονται σε σχέση με τις πεποιθήσεις του για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Νεοφιλελεύθερος το πρωί, κεντρώος το μεσημέρι, αριστερός το βράδυ. Αυτή η ευλυγισία του τον οδήγησε σε άμεση, αλλά αναγκαστική στροφή στο κοινωνικό κράτος .
Τον ακούσαμε να ευλογεί και να υμνεί το ΕΣΥ, το οποίο ήθελε να καταργήσει στην πράξη με ιδιωτικοποιήσεις και με κλείσιμο δημόσιων νοσοκομείων όπως ζητούσαν ενυπόγραφα βουλευτές του όπως ο Παπαδημητρίου. Ακόμη πιο έντονα τις επόμενες ημέρες ο πρωθυπουργός θα χρησιμοποιήσει ακόμη και αριστερή ορολογία για να μην βρεθεί στο στόχαστρο όχι τόσο της αντιπολίτευσης, αλλά της κοινωνίας. Με βάση τα έως τώρα δεδομένα, ο Μητσοτάκης κινήθηκε αποτελεσματικά και βρέθηκε ακόμη και ένα βήμα μπροστά από τον Τσίπρα στο μείζον θέμα των εκκλησιών.
 Έως ένα σημαντικό βαθμό η κοινωνία θα σταθεί στην κυβέρνηση, αλλά το πόσο θα σταθεί θα εξαρτηθεί από την πορεία της πανδημίας, τον αριθμό των νεκρών και την διαχείριση του οικονομικού κόστους.
Όπως σωστά παρατηρούν οικονομικοί αναλυτές, δανειακές υποχρεώσεις  δεν έχουν μόνο οι επιχειρήσεις,, αλλά και απλοί πολίτες, εργαζόμενοι που αύριο θα είναι άνεργοι και όχι μόνο δάνεια δεν θα μπορούν να πληρώσουν , αλλά  δεν θα είναι σε θέση ούτε τους λογαριασμούς που τρέχουν να πληρώσουν, ούτε  και τις βασικές ανάγκες να καλύψουν.
Ο πρωθυπουργός απέφυγε να μιλήσει ξεκάθαρα για το πώς θα αντιμετωπιστούν αυτά τα προβλήματα . Δεν είναι όμως αργά , υπάρχει χρόνος να διορθώσει τις θέσεις του. Διεθνώς , δηλαδή στις ΗΠΑ και την ΕΕ παρατηρείται ήδη μια τάση, όχι απλά να στηριχθούν όπως είναι αναγκαίο, αλλά να αναλάβουν τα κράτη τα βάρη των ιδιωτικών επιχειρήσεων. Αυτή η τάση είναι κυρίαρχη. Ελπίζεται ότι η κυβέρνηση δεν θα καταπατήσει δημοκρατικά και οικονομικά δικαιώματα για να πριμοδοτήσει και πάλι την αγορά εις βάρος των κοινωνιών. Αυτό θα προκαλέσει αντιδράσεις. Και εκεί που ο Μητσοτάκης νομίζει ότι θα αναδειχθεί ικανός ηγέτης θα συμβεί το ακριβώς αντίθετο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μια μεγάλη , ιστορική ευκαιρία να μελετήσει την κρίση και τις τάσεις που διαμορφώνεται και να ετοιμαστεί για την δική του μάχη. Σωστά στηρίζει τις σωστές αποφάσεις της κυβέρνησης και δεν αναλώνεται σε κραυγές χωρίς νόημα. Αλλά υστερεί ήδη στον εντοπισμό των τάσεων που διαμορφώνονται  από την συνεργασία των μεγάλων πολυεθνικών με την ΕΕ και πολλές κυβερνήσεις. Αν υπάρχει μια διέξοδος η απάντηση είναι : ισχυρό δημόσιο σύστημα υγείας που χρήζει στήριξης και  αναβάθμισης,  ισχυρό ρεύμα οικονομικής δικαιοσύνης και άκαμπτης  στήριξης της δημοκρατίας σε όλες τις εκφάνσεις της.