του Σωτήρη Σιδέρη



Η ελληνική κυβέρνηση περιμένει την επόμενη κίνηση της Τουρκίας που πιθανότατα θα εκδηλωθεί εντός της οριοθετημένης ζώνης  με την Λιβύη,  χωρίς ακόμη να έχει προσδιορίσει , ούτε να έχει αντιπαραθέσει το δικό της σχέδιο. Η κινητικότητα του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια δημιουργεί ένα θετικό κλίμα  κατανόησης των ελληνικών θέσεων , αλλά μέχρις εκεί. Η συμφωνία παραβιάζει ως γνωστόν κατάφωρα το διεθνές δίκαιο, αλλά είναι έγκυρη και νόμιμη ,   άρα  η Αθήνα θα βρεθεί σε δεινή θέση. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αδυνατεί να διαχειριστεί την πολύπλοκη αυτή υπόθεση, που έχει νομικές, διπλωματικές, οικονομικές , στρατιωτικές και διεθνείς παραμέτρους. Θεωρεί ότι οφείλει να επικεντρωθεί στην οικονομία αλλά στην ουσία κλείνει τα μάτια στην πραγματικότητα. Οικονομική ανάπτυξη χωρίς σταθερότητα και ασφάλεια δεν μπορεί να υπάρξει. 

 

Έτσι κι αλλιώς και χωρίς την ένταση με την Τουρκία η ανάπτυξη είναι αναιμική, τα προβλήματα της οικονομίας παραμένουν, πόσο μάλλον αν υπάρξει και ένας διαρκής κύκλος έντασης.
Συνομιλητές και συνεργάτες του πρωθυπουργού εκτιμούν ότι ο κ. Μητσοτάκης έχει επενδύσει τα πάντα στην εμπλοκή των ΗΠΑ την κρίσιμη στιγμή ώστε να αποτραπεί θερμό επεισόδιο και κλιμάκωση. Αλλά και αυτή  η επιλογή σηματοδοτεί την αποσύνδεση από την πραγματικότητα, γιατί η Ελλάδα δεν μπορεί να εκχωρήσει σε οποιονδήποτε τρίτο την λήψη απόφασης. Η στάση αυτή δεν έχει αλλάξει παρά το γεγονός  ότι τα υπουργεία Άμυνας και Εξωτερικών, αλλά και Αμερικανοί αξιωματούχοι θεωρούν δεδομένο ότι η εμπλοκή των ΗΠΑ θα εκδηλωθεί μέχρις ενός σημείου.
           

Χάγη –πενταμερής -διαιτησία

Διάφορες ιδέες πέφτουν στο τραπέζι για το πώς μπορούν να δρομολογηθούν εξελίξεις ή να εφαρμοστούν κάποιες ιδέες που θα αναχαιτίσουν την τουρκική επιθετικότητα. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση οι γνωρίζοντες καλά το προσκήνιο και το παρασκήνιο επισημαίνουν ότι κάθε εβδομάδα που περνά τα δεδομένα αλλάζουν . Τη μια στιγμή η κυβέρνηση μιλά για προσφυγή στη Χάγη, την άλλη το σκέφτεται, την τρίτη φοβάται τους όρους που θέτει η Τουρκία, έτσι όλα είναι στον αέρα.
Η  όξυνση της κρίσης στην Συρία τροποποίησε κάπως τα δεδομένα αλλά δεν περιόρισε την δράση της Τουρκίας στο Αιγαίο, αλλά η Συρία είναι ένας αστάθμητος παράγοντας. Επίσης, σημειώνεται ότι η επόμενη κίνηση της Τουρκίας θα ενεργοποιεί  την συμφωνία με την Λιβύη, άρα μια στρατιωτική αντίδραση της Ελλάδας  ακόμη  και αν τουρκικό πλοίο κάνει έρευνα εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, θα θεωρηθεί παράνομη  και η Άγκυρα θα μιλήσει για επιθετική ενέργεια κατά της νόμιμης συμφωνίας με το Σάρατζ.
Για τον λόγο αυτό υπάρχει μια εισήγηση, μάλλον ατελής προς το παρόν, να αναλάβει η Ελλάδα πρωτοβουλία για μια νέα αλλά  συνολική συμφωνία οριοθέτησης στην Ανατολική Μεσόγειο  που να περιλαμβάνει όλες τις χώρες της περιοχής. Δηλαδή την Ελλάδα, την Αίγυπτο, την Τουρκία  και την Λιβύη και την Κυπριακή Δημοκρατία, παρά το γεγονός ότι η Άγκυρα αρνείται να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με την Λευκωσία. Εννοείται ότι μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν θετική, αλλά όλα δείχνουν ότι δεν υπάρχει κάποιο θετικό σήμα προς την κατεύθυνση αυτή. 
Βέβαια , το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει η Ελλάδα είναι να ζητήσει την επιστροφή του πρέσβη τη Λιβύης στην Αθήνα . Αποδείχθηκε ότι η κίνηση απέλασης του πρέσβη ήταν λανθασμένη και πρέπει να διορθωθεί. Αλλά η συμμετοχή της Λιβύης σε μια συζήτηση με την Ελλάδα είναι εκ των πραγμάτων περίπλοκη καθώς η Αθήνα έχει ήδη αναπτύξει σχέσεις με τον Χάφταρ  και αν καλέσει τώρα σε συζητήσεις την πλευρά Σάρατζ κυριολεκτικά θα γίνει μύλος.
Επειδή η διέξοδος φαντάζει σχεδόν αδύνατη στην παρούσα φάση, η ελληνική κυβέρνηση μέσω διαρκών συσκέψεων με ειδικούς και μη , αναζητά τρόπους που θα διευκολύνουν τον διάλογο. Στο τραπέζι έχει πέσει όπως είναι γνωστό η προσφυγή στη Χάγη , αλλά και η διαιτησία και η συνδιαλλαγή , αλλά και αυτή η προσέγγιση είναι πολύπλοκη, απαιτεί χρόνο και ειδικές κινήσεις και υπάρχουν αρκετά νομικά προαπαιτούμενα. Το ενδεχόμενο να συζητήσει η Ελλάδα προσφυγή μόνο για την Ανατολική Μεσόγειο έχει αποκλειστεί ήδη και θεωρήθηκε μεγάλο λάθος η σχετική διαρροή της κυβέρνησης .
Εκ των πραγμάτων το ερώτημα που καλείται να απαντήσει  η Ελλάδα  είναι « τι κάνουμε τώρα». Αυτό  δεν έχει απαντηθεί ακόμη και αυτό που πραγματικά ισχύει είναι το «βλέποντας και κάνοντας». Αυτή η αβεβαιότητα φέρνει την Ελλάδα σε δυσχερή θέση γιατί καλείται να αντιμετωπίσει το δεύτερο στάδιο μιας κίνησης της Τουρκίας που είναι δημόσια και άρα γνωστή, ενώ η Αθήνα βρίσκεται σε σύγχυση. Η ελληνική κυβέρνηση ασκεί καταγγελτική εξωτερική πολιτική και περιμένει την συμπαράσταση τρίτων χωρών για να αποφευχθεί μια μεγάλη κρίση.

Κυπριακό

Στην ελληνοτουρκική κρίση στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο θα πρέπει πλέον να προστεθεί και η διαχείριση του Κυπριακού, θέμα για το οποίο ο ίδιος ο  Έλληνας πρωθυπουργός δεν τηρεί απλά σαφείς αποστάσεις, αλλά μάλλον είναι αρνητικά τοποθετημένος στο ενδεχόμενο μιας νέας διαπραγματευτικής περιπέτειας τύπου Κρανς Μοντάνα.
Και όμως είτε το θέλει , είτε δεν το θέλει ο πρωθυπουργός, δεν θα αποφύγει την εμπλοκή. Και όπως τονίζουν διπλωματικές πηγές , κάποιοι στην Αθήνα θα πρέπει να σταματήσουν να επιρρίπτουν στην Λευκωσία ευθύνες για την ενεργειακή της πολιτική, ότι δηλαδή, ούτε λίγο , ούτε πολύ οι Κύπριοι ευθύνονται για τις εξελίξεις και την αντίδραση της Τουρκίας.
Οι ίδιες πηγές  θεωρούν ότι είναι πολύ πιθανό μετά τις εκλογές του Απριλίου στα κατεχόμενα, να εκδηλωθεί μια νέα πρωτοβουλία του γγ του ΟΗΕ για το Κυπριακό. Οπότε θέλοντας και μη η Ελλάδα θα κληθεί να συμμετάσχει. Η Τουρκία έχει ήδη σχέδιο και το ξεδιπλώνει προτείνοντας πάγωμα των εξορύξεων στην ΑΟΖ της Κύπρου και σύγκληση πενταμερούς διάσκεψης, ενώ ήδη είναι έτοιμη  να εγκαταλείψει τις εγγυήσεις έναντι πολιτικών ανταλλαγμάτων. Φυσικά η θέση της Άγκυρας δεν είναι αθώα καθώς επιδιώκει τη διασύνδεση του ενεργειακού προγράμματος με το Κυπριακό, κάτι  που όπως εκτιμούν διπλωματικές πηγές,  θα καταστήσει εν πολλοίς το ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας αιχμάλωτο των προθέσεων της Άγκυρας στο Κυπριακό.
Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο το οποίο δεν έχει εκτιμήσει δεόντως η κυβέρνηση  και αυτό είναι ανησυχητικό,  καθώς η επόμενη κρίση είναι θέμα εβδομάδων να εκδηλωθεί, είναι ότι η αντιπολίτευση , κυρίως ο ΣΥΡΙΖΑ στηρίζουν , παρά τις διαφωνίες τους την εξωτερική πολιτική και περιμένουν  από τον πρωθυπουργό και τον υπουργό Εξωτερικών να προτείνουν το δικό τους σχέδιο. Ο πρωθυπουργός έχει προβλήματα με την ακροδεξιά του πτέρυγα και όχι με την αντιπολίτευση.  Παρόλα αυτά, σχέδιο δεν  υπάρχει. Επομένως ,  όσο συνεχίζεται αυτή η αμηχανία,  όσο ο πρωθυπουργός είναι μετέωρος, τόσο πιο γρήγορα πλησιάζει η ώρα που θα εκδηλωθούν αντιδράσεις.  Και σίγουρα δεν θα ευθύνεται η αντιπολίτευση

Απόψεις

Ειδικού Συνεργάτη Η συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ-Τουρκίας συνοδεύτηκε με εκτενείς συνομιλίες μεταξύ αξιωματούχων των δύο χωρών, σχετικά με την Ουκρανία, τη Γάζα, τη Συρία και το Νότιο Καύκασο. Σύμφωνα με τον τουρκικό... πλήρες κείμενο
Άρης Χατζηστεφάνου Το να είσαι υπεύθυνος ειδικού τμήματος του FBI για την πάταξη της αναρχίας στις ΗΠΑ ακούγεται σαν τη μεγαλύτερη αργομισθία στην Ιστορία. Παρ' όλα αυτά, το ομοσπονδιακό γραφείο ερευνών έχει αυξήσει τους... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Πάντα υπήρχαν οι πρόθυμοι στην πολιτική να συμπορευθούν ακόμη και με την πιο σκοτεινή πλευρά της εκκλησίας, όπως πάντα υπήρχαν οι οπαδοί της κοσμικότητας, ανεξάρτητα από κόμματα και ιδεολογικές τάσεις.... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Η καταθλιπτική εικόνα της τεράστιας αίθουσας του Ταε Κβο Ντο όπου διεξάγεται το 4ο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ αποτυπώνει και τον εκφυλισμό του κόμματος αυτού. Άδεια αίθουσα, γεμάτοι διάδρομοι , δρόμοι και παράδρομοι,... πλήρες κείμενο
Του Στράτου ΒαλτινούΟ Αλεξέϊ Ναβάλνι πέθανε σε μια φυλακή της Αρκτικής, θύμα ενός δικτάτορα που δεν ανέχεται την κριτική και την αμφισβήτηση. Τυραννικά καθεστώτα που στηρίζονται από τη Δύση εξοντώνουν χιλιάδες. Είναι ο... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Ο Αλέκος Φλαμπουράρης δεν είναι ο οποιοσδήποτε. Είναι ο εκσκαφέας του κομματικού υπεδάφους και ιδανικός στη δημιουργία μηχανισμών. Η αποχώρησή του από την Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ μετά από λεκτικό... πλήρες κείμενο