του Σπύρου  Σουρμελίδη

Η κλοπή των αντικαρκινικών  φαρμάκων δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό, δεν αφορά μόνο την συγκεκριμένη κατηγορία φαρμάκων και δυστυχώς η συγκεκριμένη κομπίνα κρατάει χρόνια. Γιατί πολύ απλά κάποιοι επιμένουν να κρατούν «ξεκλείδωτα» τα φαρμακεία των νοσοκομείων, αν και υπάρχει τρόπος ελέγχου. Εδώ και μερικά χρόνια υπάρχει ο τρόπος και το σύστημα ελέγχου της διακίνησης των νοσοκομειακών φαρμάκων, αλλά είναι οι διοικήσεις και οι παράγοντες των νοσοκομείων που αρνούνται να «κλειδώσουν» τα φαρμακεία των νοσοκομείων. Σ αυτό το μέγα θέμα οφείλει πλέον πολλές εξηγήσεις η διοίκηση της ΠΕΦΝΙ (Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοποιών Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων).  Και φυσικά οφείλει τώρα και η ηγεσία του υπουργείου Υγείας να πάρει άμεσα τα ενδεδειγμένα μέτρα, να πάψει να ανέχεται αντιδράσεις από συγκεκριμένες κατηγορίες εργαζομένων στο σύστημα υγείας.

Ο ίδιος ο υπουργός υγείας Ανδρέας Ξανθός, επεσήμανε ότι θα  ήταν λάθος να εκλάβουμε ως μεμονωμένο περιστατικό, το κύκλωμα που αποκαλύφθηκε ότι έκλεβε τα ογκολογικά φάρμακα από το ΕΣΥ,. «Δεν είναι μια μεμονωμένη περίπτωση. Δεν πρέπει να το αντιμετωπίσουμε ως ένα τυχαίο συμβάν το οποίο συγκυριακά αποκαλύφθηκε». Η επισήμανση του δείχνει ότι είναι γνωστή η «τρύπα» από την  οποία κλέβουν στην κυριολεξία φάρμακα οι διάφορες συμμορίες.
Αν κάπου υπάρχουν εκατοντάδες κοσμήματα αξίας από χίλια έως 7 ή 8 χιλιάδων ευρώ, είναι σίγουρο ότι θα υπήρχαν πολλαπλά συστήματα ασφάλειας. Υπάρχει λοιπόν το ερώτημα, γιατί δεν υπάρχει η ανάλογη ασφάλεια  για φάρμακα αξίας χιλίων ή δύο ή και 3 χιλιάδων ευρώ, το κάθε σκεύασμα; Γιατί  τα φαρμακεία των νοσοκομείων δεν χρησιμοποιούν  το ίδιο σύστημα με τα απλά φαρμακεία;

Ας πάρουμε όμως την ιστορία από την αρχή. Πριν από λίγες μέρες   η Οικονομική Αστυνομία συνέλαβε δεκάδες  άτομα (15 στην αρχή , ενώ έχουμε φτάσει στα 36) τα οποία συμμετέχουν σε μεγάλο κύκλωμα  παράνομης διακίνησης πανάκριβων αντικαρκινικών φαρμάκων.  Στην εγκληματική οργάνωση εμπλέκονται γιατροί, νοσηλευτές και φαρμακοποιοί.
Πρόκειται για φάρμακα ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ νοσοκομειακής χρήστης. Οι κατηγορούμενοι υπεξαιρούσαν τα φάρμακα από δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία. Στη συνέχεια, τα πουλούσαν κυρίως μέσω φαρμακείων της Αττικής.

Εκτός από τις κλοπές φαρμάκων από νοσοκομεία, προχωρούσαν σε εικονικές συνταγογραφήσεις. Εμφάνιζαν εικονικούς ασθενείς στους οποίους συνταγογραφούσαν φάρμακα. Η αξία των συγκεκριμένων σκευασμάτων ήταν τουλάχιστον  (στη λιανική) στις 3.000 ευρώ. Τα φάρμακα  που έκλεβαν από την Ελλάδα τα πουλούσαν στην Γερμανία και στην Ελβετία, όπου τα συγκεκριμένα σκευάσματα πουλιούνται ακριβότερα απ ότι στην Ελλάδα. Το συγκεκριμένο κύκλωμα  φαίνεται να διακίνησε στο εξωτερικό περισσότερα από 14.000 ακριβά αντικαρκινικά σκευάσματα, κυρίως υπεξαιρεθέντα από ελληνικά δημόσια νοσοκομεία, ζημιώνοντας το Δημόσιο κατά τουλάχιστον 13,6 εκ. ευρώ.

Τα «ξεκλείδωτα» φαρμακεία  των νοσοκομείων

Οι  λόγοι  που η κλοπή έγινε από τα νοσοκομεία είναι βασικά δύο: Πρώτον γιατί έγινε παρεμπόριο ακριβών φαρμάκων (άρα ο τζίρος ήταν μεγάλος) και δεύτερον γιατί πολύ απλά υπάρχει δυνατότητα υπεξαίρεσης νοσοκομειακών φαρμάκων. 
Το κύκλωμα εξασφάλιζε συνταγογράφηση σε ανύπαρκτους ασθενείς ή σε δήθεν ασθενείς, σε ανθρώπους που δεν είχαν κανένα νόσημα. (Ίσως κάποιοι να πήραν και το χαρτζιλίκι τους). Τα σκευάσματα λοιπόν τα έγραφαν σε κάποιον δήθεν ασθενή, τα πλήρωνε ο ΕΟΠΥΥ (δηλαδή όλοι εμείς). Όμως το σκεύασμα αφού δεν χρησιμοποιήθηκε , έφευγε στο εξωτερικό  για να πουληθεί σε τριπλάσια  αξία.
Συγχρόνως όμως είχε την δυνατότητα διπλής πώλησης, αφού στα φαρμακεία των νοσοκομείων δεν υπάρχει  έλεγχος και ακύρωση στην συνέχεια, για την λεγόμενη ταινία γνησιότητας. Έτσι όχι μόνο το σκεύασμα εξαφανιζότανε (προς Ελβετία)   αλλά και η ταινία γνησιότητας μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στην αγορά για μια άλλη εικονικη  συνταγογράφηση και πώληση, την οποία θα πλήρωνε και πάλι ο ΕΟΠΥΥ.

Κάθε φαρμακευτικό σκεύασμα  (κουτί με χάπια ή σιρόπι κλπ) που συνταγογραφείται και πληρώνεται από τον ΕΟΠΥΥ , διασταυρώνεται η χρήση του μέσω της ταινίας γνησιότητας, στο κεντρικό σύστημα του ΕΟΦ. Ετσι είναι γνωστό σε ποιόν πήγε, ποιος πλήρωσε, ποιος το έχει συνταγογράφησει. Μόλις πωληθεί και πληρωθεί το σκεύασμα, διαγράφεται. Αυτό ισχύει για όλα τα σκευάσματα και ελέγχεται για όλα τα φαρμακεία της χώρας. Για όλα εκτός από τα …Φαρμακεία των Νοσοκομείων.
Το σύστημα διασταύρωσης της διακίνησης μέσω της ταινίας γνησιότητας δεν εφαρμόστηκε  ποτέ για τα Φαρμακεία των Νοσοκομείων. Κι αυτό ενώ υπάρχει ειδική εφαρμογή, από το 2014,  για τα Νοσοκομεία από τον ΕΟΦ. Αυτό  γιατί διαχρονικά υπάρχουν αντιδράσεις από τα νοσοκομεία που επικαλούνται την …γραφειοκρατία. Η διοίκηση της ΠΕΦΝΙ, της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοποιών Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων, καλείται να δώσει τώρα εξηγήσεις.
Διαφωνούσε με  το σύστημα ελέγχου;
Διαφώνησε με τον ΕΟΦ (που έχει όλο το σύστημα ελέγχου, ταινίες γνησιότητας κλπ);
Και αν ναι, για ποιόν ακριβώς λόγο;
Πως εξασφαλίζεται ο έλεγχος της διακίνησης των φαρμάκων; Πως διασφαλίζεται ότι τα φάρμακα πάνε σε αληθινούς ασθενείς;
Πως γίνεται ο έλεγχος στα φαρμακεία των νοσοκομείων τελικά;

Η αποκάλυψη του συγκεκριμένου κυκλώματος αποκάλυψε κάτι μεγαλύτερο. Ότι  τα Φαρμακεία  των Νοσοκομείων  είναι ξεκλείδωτα , ότι μπορεί να γίνεται παρεμπόριο φαρμάκων  όλων των κατηγοριών. Όχι μόνο ακριβών για το εξωτερικό, αλλά και φτηνότερων για το εσωτερικό.
Είναι τεράστιες οι ευθύνες  των διοικήσεων των Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων που δέχονται αυτό το καθεστώς το οποίο τις αφήνει εκτεθειμένες. Είναι τεράστιες οι ευθύνες της ΠΕΦΝΙ και όλων των αρμοδίων που δέχθηκαν να μην υπάρχει έλεγχος ή παρεμπόδισαν την εφαρμογή του συστήματος ελέγχου που ισχύει για όλα τα φαρμακεία της χώρας. 
 

Στα χεριά του υπουργείου

Οι δηλώσεις του υπουργού Α. Ξανθού δείχνουν ότι έχει αντιληφθεί το θέμα και ότι θα κινηθεί άμεσα ώστε να κλείσει η «τρύπα» από την οποία γίνεται  το παρεμπόριο νοσοκομειακών φαρμάκων.

Σύμφωνα με τον Ανδρέα Ξανθό,  υπάρχει πλέον ισχυρή πολιτική βούληση για να αντιμετωπιστούν αυτές οι τρομερές - όπως είπε - παθογένειες και τα θεσμικά κενά τα οποία υπήρχαν στο σύστημα υγείας, που επέτρεπαν να υπάρχουν αυτές οι απαράδεκτες εστίες ανομίας και διαφθοράς.

«Νομίζω ότι θα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε την τελική εικόνα, να δούμε και τη δομή και τη μεθοδολογία και τον μηχανισμό που παρενέβαινε για να υπάρξει αυτή η υπεξαίρεση και η διασπάθιση του δημόσιου χρήματος. Και κυρίως να δούμε και την επίπτωση που είχε στην ποιότητα της φροντίδας προς τους ασθενείς», τόνισε ο Ανδρέας Ξανθός που αναφερόμενος στην υπόθεση, είπε ότι είναι προφανές πως έχουμε να κάνουμε με μια «οργανωμένη μαφία στο χώρο των παράνομων παράλληλων εξαγωγών φαρμάκου στη χώρα» και απ' ότι φαίνεται το συγκεκριμένο κύκλωμα εξειδικευόταν στην υπεξαίρεση και εξαγωγή ακριβών ογκολογικών φαρμάκων, που πληρώνει το κράτος.

“Θεωρώ ότι πραγματικά πρόκειται όχι απλώς για οργανωμένο έγκλημα οικονομικής φύσεως, αλλά πρόκειται και για μία σπείρα, η οποία ουσιαστικά έθετε απ' ότι φαίνεται σε κίνδυνο και την πορεία της υγείας των ασθενών», συμπλήρωσε.

Αναφερόμενος ξανά στον ΕΟΦ, είπε ότι ο Οργανισμός και η διοίκησή του, έκαναν αθόρυβα τους προηγούμενους μήνες, μία συστηματική προσπάθεια να διερευνήσουν την επιρροή αυτών των κυκλωμάτων που αφορούν και ιδιωτικά φαρμακεία και τα φαρμακεία των νοσοκομείων και τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ και τη συναλλαγή τους με επαγγελματίες υγείας.

Μάλιστα προανήγγειλε την ενίσχυση του ελεγκτικού μηχανισμού του ΕΟΦ, με επιπλέον προσωπικό και ελεγκτικά εργαλεία, αξιοποιώντας περισσότερο την ηλεκτρονική διακυβέρνηση του συστήματος και τα πληροφοριακά συστήματα. Επίσης είπε ότι και εντός του νοσοκομείου θα πρέπει να ενισχυθεί η ηλεκτρονική επιτήρηση του συστήματος και της συνταγογράφησης και της διαχείρισης των φαρμάκων, μέχρι την τελική διάθεσή τους προς τον ασθενή.

«Έχει δοθεί το πολιτικό σήμα, ότι πλέον δεν υπάρχει πολιτική ασυλία σε τέτοιες συμπεριφορές. Δεν είναι τυχαίο το ότι αυτήν την περίοδο, επειδή ακριβώς υπάρχει η βούληση, επειδή ακριβώς υπάρχει η συνεργασία των συναρμόδιων φορέων και επειδή αφήνουν και τις διωκτικές αρχές να κάνουν τη δουλειά τους, υπάρχει αποτελεσματικότητα», κατέληξε ο υπουργός Υγείας