του Σπύρου Σουρμελίδη


Το πρόσωπο του κινηματογραφικού Τζόκερ με το ανατριχιαστικό χαμόγελο, είναι «παρών» σε όλες σχεδόν τις διαδηλώσεις στις πόλεις του κόσμου. Από τον Λίβανο και το Ιράκ, στη Βολιβία και στο Χονγκ Κονγκ έως την Ισπανία και τη Χιλή. Και από την Αγγλία του 18ου Αιώνα στις Μεγαλουπόλεις του 21ου Αιώνα. Μια συγκλονιστική ομοιότητα!  Τότε και τώρα, άνθρωποι εξαθλιωμένοι, άβουλοι, τρομοκρατημένοι, χωρίς διάθεση για αντίσταση και κάποιες φορές χωρίς ελπίδα. Άνθρωποι υπερχρεωμένοι, άνεργοι, χωρίς μέλλον. Και την επόμενη στιγμή άνθρωποι εξαγριωμένοι, εκτός ορίων, έτοιμοι για όλα. Ο σημερινός Τζόκερ, συμβολίζει τον αγώνα των απλών ανθρώπων κατά των ελίτ, κατά των καταπιεστικών εξουσιών. Στο παραχαραγμένο πρόσωπο του ήρωα, ο καθένας βρίσκει το δικό του αγώνα, αφού  «Ο Τζόκερ είμαστε εμείς», όπως λένε οι διαδηλωτές από τον Λίβανο έως τη Χιλή και το Χονγκ-Κονγκ.



Μια εκπληκτική ομοιότητα


Ο σημερινός Τζόκερ, των Τόντ Φίλιπς και του Σκοτ Σίλβερ είναι ο Γκουϊπλεν του 18ου Αιώνα, ο Άνθρωπος που γελά του Βίκτωρα Ουγκώ. Ο Τζόκερ είναι το παρατημένο παιδί ενός πλούσιου αλλά και μιας ολόκληρης κοινωνίας. Ο Γκουϊπλεν, ήταν το παρατημένο παιδί ενός αριστοκράτη, που θα μπορούσε να διεκδικήσει τον Θρόνο της Αυτοκρατορίας. Τον πέταξαν (όπως τον Οιδίποδα), επέζησε, αλλά του χάραξαν το πρόσωπο και έγινε θέαμα, από περιφερόμενους θιάσους φτωχοδιάβολων της εποχής. Ο Γκουϊπλεν προκαλεί γέλιο και μετά τρόμο, γιατί έχει χαραγμένο στο πρόσωπο του αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία.
Ο Τζόκερ (ο Άρθουρ Φλέκ της ιστορίας) προκαλεί γέλιο, μαζί με απέχθεια και καταφρόνηση και μετά τον τρόμο. Γελά μόνος του, αλλά το γέλιο είναι κλάμα. Ο πλούσιος πατέρας του, ο «άρχοντας» της εποχής, τον πέταξε και τον απαρνήθηκε. Δουλειά, του δίνουν οι φτωχοδιάβολοι  του σήμερα. Και όταν όλοι τον εγκαταλείπουν, κάνει αυτό στο οποίο ΟΛΟΙ τον έχουν σπρώξει. Φέρνει τον τρόμο.
Είναι η πιο συγκλονιστική μεταφορά ενός μεγάλου έργου της παγκόσμιας λογοτεχνίας στο σήμερα. Το εύρημα του Joker «ξεγέλασε» πολλούς. Αυτή τη φορά δεν είναι Joker εναντίον Badman. Ίσως ήταν αυτός ο δρόμος για να γυρίσει το Χόλιγουντ μια ταινία που το βασικό της θέμα είναι η αδικία και η τιμωρία των εξουσιαστών.
Ο Τζόκερ –αυτός ο Τζόκερ, ο σημερινός Τζόκερ- έγινε γρήγορα ένα σύμβολο. Δείγμα του πόση ανάγκη υπάρχει για να φανεί η αδικία και η αντιμετώπιση της. Αν και οι συμβολισμοί είναι δύσκολοι, η νεολαία αντιλαμβάνεται περί τίνος πρόκειται, αφού βλέπει να απεικονίζεται η σημερινή πραγματικότητα.
Έχει μικρή σημασία πόσοι θυμούνται τον Ουγκώ και τον δικό του «τζόκερ».
Είναι όμως εκπληκτικό το πώς η κοινωνία αναπαράγει τα ίδια πράγματα εδώ και αιώνες.

Απόψεις

Ειδικού Συνεργάτη Η συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ-Τουρκίας συνοδεύτηκε με εκτενείς συνομιλίες μεταξύ αξιωματούχων των δύο χωρών, σχετικά με την Ουκρανία, τη Γάζα, τη Συρία και το Νότιο Καύκασο. Σύμφωνα με τον τουρκικό... πλήρες κείμενο
Άρης Χατζηστεφάνου Το να είσαι υπεύθυνος ειδικού τμήματος του FBI για την πάταξη της αναρχίας στις ΗΠΑ ακούγεται σαν τη μεγαλύτερη αργομισθία στην Ιστορία. Παρ' όλα αυτά, το ομοσπονδιακό γραφείο ερευνών έχει αυξήσει τους... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Πάντα υπήρχαν οι πρόθυμοι στην πολιτική να συμπορευθούν ακόμη και με την πιο σκοτεινή πλευρά της εκκλησίας, όπως πάντα υπήρχαν οι οπαδοί της κοσμικότητας, ανεξάρτητα από κόμματα και ιδεολογικές τάσεις.... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Η καταθλιπτική εικόνα της τεράστιας αίθουσας του Ταε Κβο Ντο όπου διεξάγεται το 4ο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ αποτυπώνει και τον εκφυλισμό του κόμματος αυτού. Άδεια αίθουσα, γεμάτοι διάδρομοι , δρόμοι και παράδρομοι,... πλήρες κείμενο
Του Στράτου ΒαλτινούΟ Αλεξέϊ Ναβάλνι πέθανε σε μια φυλακή της Αρκτικής, θύμα ενός δικτάτορα που δεν ανέχεται την κριτική και την αμφισβήτηση. Τυραννικά καθεστώτα που στηρίζονται από τη Δύση εξοντώνουν χιλιάδες. Είναι ο... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Ο Αλέκος Φλαμπουράρης δεν είναι ο οποιοσδήποτε. Είναι ο εκσκαφέας του κομματικού υπεδάφους και ιδανικός στη δημιουργία μηχανισμών. Η αποχώρησή του από την Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ μετά από λεκτικό... πλήρες κείμενο