του Σωτήρη Σιδέρη

Σε όλα τα διεθνή ΜΜΕ  και σε  σειρά  κυβερνήσεων στην Ευρώπη μέχρι και τις ΗΠΑ κυριαρχούν σχόλια απογοήτευσης για το γεγονός ότι μετά  το  βέτο του Μακρόν, η ΕΕ μπλόκαρε  προσωρινά την ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας. Αυτό σημαίνει ότι πλέον η κυβέρνηση με την αφωνία της δεν θα  έχει  καμία επιρροή, όταν η Γαλλία αλλάξει θέση, όπως συμβαίνει πάντα, να θέσει δικά της θέματα, κυρίως προς τα Τίρανα, γιατί θα είναι απομονωμένη.
Η κυβέρνηση πρέπει να εύχεται να εξελιχθούν ομαλά τα γεγονότα στη Βόρεια Μακεδονία και ο Ζάεφ να επικρατήσει, πράγμα αβέβαιο. Γιατί σε αντίθετη περίπτωση, τα πάντα  θα ξεκινήσουν από μηδενική βάση και θα  ανοίξει η πύλη της κόλασης για τη ΝΔ, ίσως και την σταθερότητα στην περιοχή. Ο Ζόραν Ζάεφ, ανακοίνωσε πρόωρες εκλογές (Μάρτιος 2020)  μετά την αθέτηση των υποσχέσεων από τους Ευρωπαίους, πρωτίστως απο τον κ. Μακρόν.

 Ταυτόχρονα επαναλήφθηκαν από την ΕΕ οι θέσεις για την Τουρκία , την εισβολή στην Συρία και την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ ουσιαστικά η ΕΕ είναι, αν όχι ένα βήμα πίσω, απολύτως καθηλωμένη στο μεταναστευτικό. Όλα αυτά τα θέματα είναι πρώτης προτεραιότητας για  την Ελλάδα. Ωστόσο η κυβέρνηση δεν έδειξε να διαθέτει κανένα σχέδιο, βούληση και πολιτική δυναμική για να υποστηρίξει θέσεις που θα  ωφελούσαν τη χώρα. Μια χώρα που δεν έχει φωνή, που δεν πιέζει, που δεν διαπραγματεύεται, δεν διεκδικεί, δεν έχει καμία δυνατότητα να εισακουστεί. Αυτό συμβαίνει με την Ελλάδα.

H εικόνα της ΕΕ  είναι αποκαρδιωτική.  Μια Ένωση,  που παραπαίει αδυνατώντας να αναλάβει τον διεθνή ρόλο που της αναλογεί, αλλά και γιατί τα ιδιαίτερα συμφέροντα κάποιων κρατών –μελών αποκλίνουν. Αλλά στην Ελλάδα όλα αυτά έχουν σχετική αξία ,  γιατί το μείζον είναι η εικονική πραγματικότητα που κατασκευάζει η κυβέρνηση και όχι τα πραγματικά γεγονότα . Τα οποία , σε πείσμα της ψευδοπολιτικής επηρεάζουν ήδη την  πορεία της χώρας, αλλά και την συγκατοίκηση πολλών παραγόντων στο Μέγαρο Μαξίμου, οξύνει τις σχέσεις με το υπουργείο Εξωτερικών και οδηγεί σε τριγμούς για την εξωτερική πολιτική. Όλα αυτά φυσικά συγκαλύπτονται, αλλά  όπως συμβαίνει πάντα έχουν περιορισμένη  διάρκεια.

Μέσω του μηχανισμού διαρροών και επικοινωνιακής διαχείρισης της πολιτικής, η κυβέρνηση διαβεβαιώνει τον ελληνικό λαό ότι είναι ικανοποιημένη από  τα αποτελέσματα της συνόδου κορυφής και τις αναφορές στα συμπεράσματα για την Τουρκία, το μεταναστευτικό, το νέο προυπολογισμό της ΕΕ.  Είναι ντροπή πάντως να εμφανίζεται η Αθήνα ικανοποιημένη για το μεταναστευτικό, όταν όλη η Ευρώπη κλονίζεται ακριβώς επειδή δεν μπορεί να βρει λύση. Και η Ελλάδα που ασφυκτικά εξαιτίας  της  αδυναμίας της ΕΕ να αλλάξει πολιτική, που δεν παρουσίασε ούτε μια πρόταση, ούτε μια νέα  ιδέα, ούτε μια πρωτοβουλία , δηλώνει ικανοποιημένη!
               
Στους διαδρόμους του υπουργείου εξωτερικών και  στην κοινή γνώμη φυσικά , είναι έντονη η συζήτηση ότι η Ελλάδα για μια ακόμη φορά κρύφτηκε πίσω από τη Γαλλία και δεν διαδραμάτισε κανέναν ρόλο στις διαπραγματεύσεις και τις αποφάσεις για τα δυτικά βαλκάνια. Για την ακρίβεια δεν υπήρχε πουθενά η Ελλάδα.
Κανένα διεθνές Μέσο Ενημέρωσης δεν ανέφερε ούτε λέξη για κάποια ένσταση ή τοποθέτηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, για την συμμετοχή του σε κάποια διαβούλευση της τελευταίας στιγμής και ας έχει σοβαρά ζητήματα να διεκδικήσει έναντι κυρίως της Αλβανίας όπως την εκ των προτέρων ψήφιση του νόμου για τον αυτοπροσδιορισμό της μειονότητας.
Γαλλία, Ολλανδία και Δανία πρωταγωνίστησαν και διαμόρφωσαν τις αποφάσεις για τα δυτικά βαλκάνια ενώ η Αθήνα ήταν απούσα.  Όλα τίθενται στις δηλώσεις αλλά  όχι σε διαπραγμάτευση. Δηλαδή, η  κυβέρνηση  είναι πανταχού παρούσα στα ελληνικά ΜΜΕ ,  αλλά πανταχού απούσα  όπου ζυμώνονται οι πολιτικές , λαμβάνονται οι αποφάσεις και συζητιούνται ανταλλάγματα
       
Πιστός στην επικοινωνιακή διαχείριση ο  Κυριάκος Μητσοτάκης, αν και είναι άγνωστο τι είπε μέσα στην σύνοδο, δήλωσε σχετικά  στο Politico: «Πάντα λέγαμε ότι επιθυμούμε να προσδέσουμε τις χώρες των Βαλκανίων στην ΕΕ. Έχουμε απόλυτη επίγνωση του γεγονότος ότι απαιτείται να γίνει μεγαλύτερη πρόοδος στις δύο χώρες, αλλά κατ’ αρχήν υποστηρίζουμε αυτή τη διαδικασία, υπό συγκεκριμένες συνθήκες». Ποιες είναι αυτές οι διαδικασίες; «Πρέπει να είμαστε απολύτως σίγουροι ότι η Βόρεια Μακεδονία συμμορφώνεται με τις προβλέψεις της συμφωνίας (με την Αθήνα)».Για  την  Αλβανία, και τη μειονότητα είπε: «Νομίζω ότι πρέπει να στείλουμε ένα μήνυμα σε εκείνες τις χώρες, ότι μπορούν να φιλοδοξούν, υποθέτοντας ότι πληρούνται όλοι οι όροι… ότι κάποια στιγμή θα γίνουν μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας».
Απολύτως τίποτα που να θυμίζει ελληνική εξωτερική πολιτική και εθνική διαπραγμάτευση και ούτε υπάρχει η παραμικρή υπόνοια στα συμπεράσματα της συνόδου.
 

Τριγμοί στο Μαξίμου

Εδώ και αρκετό διάστημα υπάρχει έντονο κλίμα εις βάρος  της διπλωματικής συμβούλου του πρωθυπουργού κυρίας Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου. Η οποία  αφού έκανε άνω  κάτω το υπουργείο Εξωτερικών με τις ρεβανσιστικού τύπου παρεμβάσεις της , σε μεταθέσεις διπλωματικών και αλλαγές στην υπηρεσιακή δομή , βρέθηκε στο ραντάρ πολλών και στο Μαξίμου και στο ΥΠΕΞ για πολλά λάθη, όπως της καταλογίζουν, αν και κάποιοι πιστεύουν ότι με  τις επιθέσεις εναντίον της απλά  καλύπτουν  το ανύπαρκτο διπλωματικό βάρος του πρωθυπουργού.
Το πρώτο  που της καταλογίζουν είναι ότι από την αρχή δεν διαχειρίστηκε σωστά τις πρώτες επαφές με την Λευκωσία με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να μην μπορεί να διατυπώσει μια σωστή θέση για τις εξελίξεις.  Λέγεται μάλιστα ότι επικράτησε χάος εντός του Μαξίμου  αλλά και στο ΥΠΕΞ σχετικά με την στάση της κυβέρνησης στο θέμα  των κυρώσεων κατά της Τουρκίας. Την ευθύνη για το χάος αυτό φέρουν πολλοί φυσικά και όχι μόνο η κ. Παπαδοπούλου που λέγεται ότι υποστήριξε την πολιτική των κυρώσεων.
Δεύτερο λάθος που της καταλογίζουν είναι το βατερλώ της επίσκεψης Μητσοτάκη στη Νέα Υόρκη για τη  Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και την συνάντηση με τον Τραμπ που ήταν να γίνει και δεν έγινε ποτέ, με αποτέλεσμα να δεχθεί λεκτικές επιθέσεις από συνεργάτες του κ. Μητσοτάκη.
Το τρίτο που της καταλογίζουν είναι ότι δημιούργησε την εντύπωση επικείμενης αναγνώρισης του Κοσόβου από την κυβέρνηση και την συνάντηση στη Νέα Υόρκη με τον πρωθυπουργό Θάτσι, πράγμα που ανησύχησε και την Λευκωσία και το Βελιγράδι. Της καταλογίζουν επίσης ότι δεν γνωρίζει σε βάθος μείζονα  ζητήματα εξωτερικής πολιτικής όπως τα ελληνοτουρκικά και το κυπριακό . Όλο αυτό το κλίμα έχει οδηγήσει σε απομόνωση την κ. Παπαδοπούλου και ήδη θεωρείται ότι θέμα χρόνου η  αντικατάστασή  της. Αλλά ήδη έχει φροντίσει για το μέλλον της καθώς θα αναλάβει, σύμφωνα με πληροφορίες, την ελληνική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον.
Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας εμφανίζεται χολωμένος με το Μέγαρο Μαξίμου και όλο αυτό το σκηνικό διαρροών, λάθος θέσεων και εντυπώσεων για την βαλκανική πολιτική και το κυπριακό είναι εις βάρος του.
Εν κατακλείδι, η κυβέρνηση βρίσκεται ενώπιον δύσκολων επιλογών στην εξωτερική πολιτική που είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσουν καθοριστικά το περιεχόμενο της διακυβέρνησης. Οι κενού περιεχομένου διακηρύξεις περί επανεκκίνησης των  ελληντουρκικών σχέσεων πρέπει να επανεξεταστούν άμεσα υπό το πρίσμα των  σοβαρών και δύσκολων εξελίξεων. Η βαλκανική πολιτική πρέπει να αποκτήσει περιεχόμενο και πλαίσιο πρωτοβουλιών, ενώ στο Κυπριακό, δεν πρέπει να αφεθεί η Λευκωσία να διαμορφώνει τις εξελίξεις ερήμην της Αθήνας. Το δόγμα ότι η Λευκωσία αποφασίσει και η Αθήνα στηρίζει είναι δόγμα αποφυγής ανάληψης ευθυνών που πρέπει να επανεξεταστεί.
Η επικοινωνιακή πολιτική είναι μια λέξη πριν την πολιτική. Άλλοτε την ομορφαίνει , άλλοτε την καταδικάζει. Είναι καιρός να επιστρέψει κανονικότητα στην πολιτική και  αυτό σημαίνει , σχέδιο, δράση και αποφασιστικότητα  στην εξωτερική πολιτική