του Σπύρου Σουρμελίδη

Επιτέλους το «λεφτόδεντρο» εμφανίστηκε. Οι πανηγυρισμοί για το χρήμα που έρχεται έχουν ήδη αρχίσει, χωρίς να γνωρίζουμε ακόμα το πότε , το πόσο ακριβώς και με ποιους όρους, θα δούμε την ευρωπαϊκή βοήθεια. Αυτά όμως έχουν μικρή σημασία για μια κυβέρνηση και ένα σύστημα που την στηρίζει. Η ευκαιρία είναι και πάλι μπροστά στην πόρτα τους. Αν υπάρχει μια …λεπτομέρεια-δυσκολία, είναι το μέγεθος της καταστροφής για την πλειοψηφία της ελληνικής οικονομίας και της κοινωνίας. Γι αυτό όμως υπάρχει και η ...επικοινωνία! Για να δίνει ελπίδα και να καλύπτει τα σύννεφα που έρχονται. 

«Σας σώσαμε Νο2».      

Αν η οικονομία χρειάζεται μια φορά την ρευστότητα, η εξουσία την χρειάζεται δέκα. Να γιατί λοιπόν χαίρεται ο Κυριάκος Μητσοτάκης!  Γιατί για την κυβέρνηση του,  η νέα αυτή κρίση μπορεί να γίνει ευκαιρία. Το «λεφτόδεντρο»  εμφανίστηκε με την μορφή ευρωπαϊκών υποσχέσεων.
Οι ενστάσεις δεν τους ενδιαφέρουν. Είναι ακόμα πρόταση, ο χρόνος εκταμίευσης αναμένεται μετά τον Ιανουάριο (και πρακτικά τον Μάιο) του 2021, οι  όροι είναι προβληματικοί, τα ποσά θα είναι μικρότερα…Όλες αυτές οι επισημάνσεις αφήνουν αδιάφορο τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τους συνεργάτες του. Όπως και την ελληνική επιχειρηματική ελίτ που θέλει και πάλι να διασωθεί χωρίς να πληρώσει μέρος της κρίσης.
Πρώτον, ανεξαρτήτως του χρόνου διαπραγμάτευσης η κυβέρνηση έχει στα χέρια της υπόσχεση ρευστότητας. Γι αυτό και έχουν αρχίσει οι γιορτές και τα πανηγύρια. «Περιμένετε, κάντε  υπομονή, η θεία Μέρκελ έρχεται με το λεφτόδεντρο» θα λέει τους επόμενους μήνες, σε όσους θα χάνουν τη γη κάτω από τα πόδια τους. Μάλιστα η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι και χάρη σ αυτήν, η χώρα θα πάρει τόσο χρήμα.
Δεύτερον, η  αλήθεια είναι ότι η ελληνική οικονομία , η κοινωνία, έχει ανάγκη ελπίδας, έχει την ανάγκη να προσδοκά μια στήριξη, αντικρίζοντας και πάλι τον κίνδυνο μιας νέας καθίζησης. Τα προβλήματα θα εξελίσσονται , η ύφεση θα βαθαίνει (θα δούμε πόσο) αλλά η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία.
Τρίτον, η κυβέρνηση κάποια στιγμή θα έχει ρευστότητα. Έχει ήδη ταμείο με λεφτά (που έμεινε από τους προηγούμενους) για να βγάλει τον Χρόνο, έχει πολύ λίγους περιορισμούς και θα έχει και ρευστότητα από το 2021.
Και αυτό είναι το ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟ.
Οι όροι και οι προϋποθέσεις για να πάρεις λεφτά από το ευρωπαϊκό λεφτόδεντρο είναι πρόβλημα για την πλειοψηφία της κοινωνίας και ένα σημαντικό μέρος του επιχειρηματικού κόσμου. Είναι το εμπόδιο για τους μικρομεσαίους, ώστε να κόψουν καρπούς από το λεφτόδεντρο, το οποίο θα βλέπουν αλλά δεν θα μπορούν να αγγίξουν.
Η κυβέρνηση όμως , με τους συνεργάτες της και όσους την στηρίζουν, έχουν πρόσβαση στο λεφτόδεντρο.
Τους είναι αδιάφορο, ποιος θα κληθεί να πληρώσει το λεφτόδεντρο (τις επιπτώσεις των όρων, των προϋποθέσεων) ποιος θα καταβάλλει τις δόσεις  των δανείων και των δεσμεύσεων. Θα το κάνει κάποιος στο μέλλον που θα ακούει και τις κατάρες των τότε αγανακτισμένων (γνωστά πράγματα).

Λεφτόδεντρο  εξουσίας

Για την κυβέρνηση, η δυνατότητα ρευστότητας την καθιστά κυρίαρχη. Μπορεί να ελέγχει μεγάλες –μεγαλύτερες- ροές χρήματος. Δίνει υποσχετικές, προσφέρει ευκαιρίες σε συγκεκριμένους ανθρώπους και εταιρίες. Αυτοί θα χρωστάνε στην κυβέρνηση και πιο συγκεκριμένα στους ανθρώπους της κυβέρνησης. Η ρευστότητα που θα διαθέτει η κυβέρνηση, θα καθορίσει «ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει». Και αυτό την κάνει περισσότερο ισχυρή. Όλοι, ιδίως οι μεγάλοι επιχειρηματίες, που γνωρίζουν το παιχνίδι και έχουν πρόσβαση στα …πρόσωπα, έχουν πιάσει ήδη στασίδι. Διαπραγματεύονται ήδη από τώρα, και το τι πάρουν και το τι θα προσφέρουν ανταποδοτικά οι ίδιοι στο σύστημα (στήριξη κλπ).  Η διαπραγμάτευση αυτή και τα αποτελέσματα της, διαμορφώνουν από τώρα ένα νέο πλέγμα εξουσίας. Ένα ολόκληρο σύστημα κρατικοδίαιτου χρήματος και ισχύος, το οποίο κατέρρευσε λόγω της χρεοκοπίας (2008-2010), ανασυντάχθηκε πολιτικά και τώρα μπορεί να ανασυνταχθεί εκ νέου, οικονομικά και πολιτικά. Δεν θα είναι το ίδιο, δεν θα έχει το ίδιο κράτος, θα έχει όμως τον έλεγχο των ροών και των δικτύων και στα επόμενα χρόνια. 

Το ευέλικτο σύστημα

Οι οροί  και οι  προϋποθέσεις που  βάζουν οι βόρειοι για το λεφτόδεντρο, είναι και η συνταγή για το νέο πλέγμα εξουσίας. Το ελληνικό πολιτικό-οικονομικό σύστημα, πρέπει να προσαρμοστεί, δεν έχει περιθώρια  να κάνει κόλπα (όπως το 2010-2014). Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και όσοι των στηρίζουν όμως δεν έχουν κανένα πρόβλημα. Το αντίθετο.
Θα διοχετεύσουν το χρήμα στους τομείς που υποχρεούνται. Αλλωστε ο πολιτικός λίγο ενδιαφέρεται αν τον στηρίζει ένας έμπορος ή ένας που ασχολείται με  την αιολική ενέργεια. Κάποιος τον στηρίζει και κάποιος του «χρωστάει» για τον πλούτο του.
Θα ξεκαθαρίσουν αυτή τη φορά την αγορά από την φύρα, από τους μικρομεσαίους εμπόρους και καταστηματάρχες, από διάφορες μικρές χρήσεις που πεθαίνουν έτσι και αλλιώς, θα γίνει η μεγάλη μεταρρύθμιση, ολοκληρώνοντας τις αλλαγές που προκάλεσε η χρεοκοπία.
Θα ξεκαθαριστεί και η κατάσταση στο τραπεζικό σύστημα; Είναι ένα σημαντικό ερώτημα. Η προσπάθεια θα γίνει, γίνεται ήδη έτσι κι αλλιώς. Η προσπάθεια είναι να διασωθούν και πάλι οι τράπεζες, ανεξαρτήτως πόσο χρήσιμες είναι. Είναι …χρήσιμοι οι μέτοχοι, κάποιοι τουλάχιστον εξ αυτών. Εδώ θα δοθεί και πάλι μια μεγάλη μάχη.
Θα διαμορφωθεί μια νέα ισορροπία στην επιχειρηματική ελίτ, θα διαμορφωθεί νέα ισορροπία στους διάφορους κλάδους. Πόσοι και ποιοι θα είναι οι πραγματικά  κερδισμένοι, αυτό είναι ανοικτό. Αυτό θα είναι το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης που μπορεί και να προκαλέσει μάχες και αντιπαλότητες.

Χωρίς τον ξενοδόχο

Όλα τα παραπάνω είναι η ευκαιρία για την κυβέρνηση και  για την επιχειρηματική ελίτ. Χαμογελούν γιατί  βλέπουν την ευκαιρία . Γνωρίζουν ότι υπάρχουν και δυσκολίες. Το μέγεθος των οποίων δεν προβλέπεται εύκολα.
Γι αυτό και θα εξαντλήσουν τα επικοινωνιακά τους χαρίσματα . Το κάνουν ήδη.
Το «Σας σώσαμε Νο1» θα  συνεχιστεί με το «Σας σώσαμε Νο2». Τα καλά νέα θα πλημμυρίζουν την ενημέρωση-πληροφόρηση μαζί με την ελπίδα ότι το λεφτόδεντρο   έχει για όλους. Προς το παρόν η αντιμετώπιση της αντιπολίτευσης φαντάζει απλή: Είναι γκρινιάρηδες, ψεκασμένοι, σεναριολόγοι, καταστροφολόγοι, χωρίς πρόγραμμα, ή και ψεύτες, μπαχαλάκηδες κλπ, κλπ, κλπ. Το νόμος και τάξη είναι ψηλά στα επικοινωνιακά εργαλεία, όπως και το μεταναστευτικό.
(Με τους Τούρκους είναι …λίγο δύσκολα, αλλά εδώ ελπίζουν στο Ιππικό, στις αντοχές του Ερντογάν και σε διάφορα διπλωματικά μαντζούνια. Γιατί και εδώ ισχύει το γνωστό: Να περάσει λίγος χρόνος να το πληρώσει ο επόμενος, τον οποίο μπορούμε και να μαστιγώνουμε)
Το πόσο θα αντέξουν ολ αυτά θα εξαρτηθεί από την πραγματικότητα. Τα ταλαιπωρημένα και ταπεινωμένα  μικρομεσαία στρώματα, οι εξαθλιωμένοι εργαζόμενοι, οι νεόπτωχοι, έχουν μπροστά τους έναν ακόμα  Γολγοθά. Μπορεί όλοι αυτοί, τα προηγούμενα δέκα χρόνια, να σπαράζουν σαν το ψάρι έξω από το νερό, όμως τώρα η κατάσταση μπορεί να διαμορφωθεί περίεργα. Η αντίδραση μπορεί να είναι  έντονη –και δεν εννοούμε διαδηλώσεις και άλλα τέτοια- αλλά μια πραγματική αντίθεση προς την κυβέρνηση και τις επιλογές της, που θα φανεί και πολιτικά. Ο χρόνος των υποσχετικών είναι βραχύς…
Ένας νέος κύκλος επιδημίας επίσης θα είναι συνολικά καταστροφικός.
Η πραγματικότητα είναι πάντα απρόβλεπτη και περισσότερο ωμή απ αυτά που σχεδιάζουμε.
Η κυβέρνηση και ένα ολόκληρο σύστημα θα προτιμήσει η όποια αντίδραση να διαμορφωθεί προς την άκρα δεξιά παρά προς την Αριστερά. Νομίζει (ελπίζει) ότι  τον ακροδεξιό προσανατολισμό θα τον ελέγξει και θα τον κρατήσει σύμμαχο.
ΥΓ: Όμως αυτό είναι ένα μεγάλο θέμα το οποίο θα περιγράψουμε στο «Λεφτόδεντρο Νο2». Για να μην το αδικήσουμε