του Σωτήρη Σιδέρη

Μπορεί να ακούγεται ως παραδοξότητα, αλλά ουδέποτε η πολιτική και πολιτειακή ηγεσία της ΠΓΔΜ  περιόδευσε σε Ευρώπη και ΗΠΑ για να υπερασπιστεί την «μακεδονική» ταυτότητά της έναντι των Αλβανών που θεωρούνται συνιδρυτές του κράτους. Ούτε αρνήθηκε να φέρει και να ψηφίσει στη βουλή νόμο , έστω και εν μέσω πολιτικής καταιγίδας , με τον οποίο η αλβανική γλώσσα, γίνεται  η δεύτερη επίσημη της χώρας. Η ηγεσία της ΠΓΔΜ, θεωρεί αντίθετα, ότι η ήδη διαβρωμένη ταυτότητα της χώρας  απειλείται από μια συμφωνία με την Ελλάδα και αρνείται να τροποποιήσει το αλυτρωτικό  σύνταγμα. Στα Σκόπια έχουν παραλάβει από τις 12 Μαρτίου μέσω της διπλωματικής οδού τον φάκελο της ελληνικής κυβέρνησης με την πρόταση για την διευθέτηση του ονοματολογικού και των συναφών θεμάτων. Στις 17 Μαρτίου,  εκδηλώθηκε η πρώτη αντίδραση των Σκοπίων , ότι ορισμένες ελληνικές θέσεις είναι παράλογες, δήλωση που προφανώς προέρχεται από τη μελέτη του φακέλου.

Προφανώς θα αναφέρονται στην  άρνηση  αναθεώρησης του συντάγματος  προκειμένου να ισχύσει μια ονομασία έναντι όλων, για την αλλαγή των αλυτρωτικών άρθρων κλπ.  Οι δηλώσεις αυτές, αλλά και οι προηγούμενες  που έγιναν στα Σκόπια με το ίδιο περιεχόμενο, προοιωνίζονται την κατάρρευση των συνομιλιών. Στην Αθήνα, όπως έγινε γνωστό, κάποιοι ενοχλήθηκαν από τις δηλώσεις Ντιμιτρόφ. Πρόκειται για θέατρο , γιατί οι θέσεις της ΠΓΔΜ για θέματα συντάγματος και ταυτότητας δεν άλλαξαν ποτέ, η κυβέρνηση παραπλανούσε την κοινή γνώμη ότι μπορούσαν να αλλάξουν. Τώρα, αυτοί που θεωρούσαν περίπατο την επίτευξη συμφωνίας, ας απολογηθούν σε λίγες εβδομάδες και κυρίως ας δηλώσουν τι θα κάνουν στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ.
Μοιραία η διαπραγμάτευση θα έχει άσχημο τέλος. Θα διαψευστεί παταγωδώς η φλύαρη και κυρίως διχαστική τακτική του ΥΠΕΞ που είχε προετοιμάσει την κοινή γνώμη για μια άριστη συμφωνία που θα ψήφιζε σίγουρα η βουλή.  Ο Κοτζιάς και η κυβέρνηση συνολικά,  εξέφραζαν σχεδόν βεβαιότητα ότι επειδή στη βουλή ψηφίζουν βουλευτές και όχι κόμματα –θέση παράλογη- η συμφωνία θα περνούσε άνετα και η ΝΔ θα γνώριζε πιθανότατα διάσπαση. Τώρα απειλείται με διάσπαση  και πτώση η κυβέρνηση…. Η επίσκεψη Κοτζιά στα Σκόπια στις 22-23 Μαρτίου απλά θα επιβεβαιώσει την αδυναμία επίτευξης συνολικής και δίκαιης λύσης. 

 Ιστορικά γεγονότα

Υπό αυτό το πρίσμα, τις επόμενες εβδομάδες αναμένεται να διαδραματιστούν ιστορικής σημασίας διπλωματικά γεγονότα στις σχέσεις της Ελλάδας με την ΠΓΔΜ, αλλά  και την Αλβανία, εξαιρούμε στο σημείωμα αυτό το μείζον θέμα της Τουρκίας.  Πρόκειται για δύο μέτωπα της χώρας μας στα βαλκάνια ,  που έχουν τα δικά τους χαρακτηριστικά και  επίσης, έχουν ξεχωριστή σημασία για το μέλλον των διμερών σχέσεων, αλλά και το μέλλον της περιοχής που ήδη προοιωνίζεται ταραχώδες, σύμφωνα με πλήθος αναλυτών, παρά την αναζωπύρωση της συζήτησης για την ευρωπαική τους προοπτική.
Η αδυναμία επίτευξης συμφωνίας με την ΠΓΔΜ θα έχει ως αποτέλεσμα να οξυνθούν σταδιακά οι σχέσεις με τα Σκόπια και να θολώσει ακόμη περισσότερο τον ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή. Πρωταγωνιστές στα βαλκάνια είναι η Γερμανία και η Αυστρία και η Ελλάδα , τον Ιούνιο στη Σύνοδο Κορυφής θα βρεθεί ενώπιον  ασφυκτικών πιέσεων για να συναινέσει στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων των Σκοπίων με την ΕΕ. Πως θα συναινέσει ο πρωθυπουργός χωρίς λύση;

Με την Αλβανία

Διπλωμάτες που γνωρίζουν καλά την αλβανική πολιτική σκηνή κάθονται σε αναμμένα κάρβουνα ενόψει της επίσκεψης Τσίπρα στη γειτονική χώρα για να δώσει πανηγυρικό τόνο σε συνάντησή του με τον Ράμα, στη συμφωνία που ελπίζεται ότι θα επιτευχθεί τις επόμενες ημέρες. Υπάρχουν όμως κάποια προβλήματα που κάνουν τους διπλωμάτες να αγωνιούν.
Πρώτο . Ο πρόεδρος της Αλβανίας Ιλίρ Μέτα δεν έχει δώσει ακόμη την εξουσιοδότηση που απαιτεί το σύνταγμα στην κυβέρνηση για  να κάνει τις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα και να υπογράψει τη συμφωνία με την οποία αναθεωρείται η συμφωνία του 2009 για την ΑΟΖ, ρυθμίζονται θέματα μειονότητας και περιουσιών Αλβανών που έχουν τεθεί σε καθεστώς μεσεγγύησης και αίρεται το καθεστώς εμπολέμου από τη χώρα μας. Η αλβανική αντιπροσωπεία κανονικά αναμένεται στην Αθήνα μεταξύ 19-23 Μαρτίου.
Είναι σίγουρο ότι θα υπάρξουν σφοδρές αντιδράσεις στην Αθήνα ακόμη και αν υπάρξει συμφωνία. Πρώτη φορά στην διπλωματική ιστορία της χώρας, μια κυβέρνηση αναθεωρεί συμφωνία και μάλιστα υπογεγραμμένη  με γειτονικό κράτος επικαλούμενη τεχνικά προβλήματα που ανακάλυψε οκτώ χρόνια μετά την υπογραφή της συμφωνίας.
 Η κυβέρνηση για να αποφύγει το εσωτερικό πρόβλημα έχει βαπτίσει «τεχνικές αλλαγές» την αναθεώρηση της συμφωνίας για τις θαλάσσιες ζώνες, ενώ ερώτημα είναι ποια θα είναι τα ανταλλάγματα της Αλβανίας  και για τη συμφωνία και για την άρση του εμπολέμου και ενώ το λεγόμενο τσάμικο βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη των Τιράνων. Οι ίδιοι διπλωματικοί παράγοντες θεωρούν κακή επιλογή την μετάβαση του Α. Τσίπρα στα Τίρανα το Μεγάλο Σάββατο , καθώς θεωρούν βέβαιο ότι ο Ράμα θα θέσει ενώπιό του το τσάμικο,  προφανώς και ότι άλλο θεωρεί ότι θα ενισχύσει το προφίλ του, κάτι που συνηθίζει εξάλλου. Όχι ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν μπορεί να απαντήσει. Αλλά αυτό θα φέρει νέα αχρείαστη ένταση.  Όμως είναι βέβαιο ότι αν κλείσει τελικά η συμφωνία, η Αλβανία θα ακολουθήσει καταιγιστική επίθεση για το εν λόγω θέμα. Η κυβέρνηση μπορούσε να «ανταλλάξει» την άρση του εμπολέμου με γραπτές δηλώσεις- δεσμεύσεις  της Αλβανίας ότι δεν τίθεται θέμα τσάμικου για να κλείσουν και τυπικά τα θέματα του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Όμως δεν το έπραξε.
Από την εξέλιξη των δύο αυτών υποθέσεων , της ΠΓΔΜ και της Αλβανίας θα επηρεαστεί καταλυτικά η ελληνική εξωτερική στα βαλκάνια, ενδεχομένως και στην Ευρώπη, αλλά και στο εσωτερικό της χώρας. Το κοινοβούλιο και τα κόμματα δεν είναι σε θέση να συζητήσουν επι της ουσίας και ψύχραιμα τα μεγάλα προβλήματα της χώρας. Εξαιτίας μάλιστα και της κρίσης με την Τουρκία, το πολιτικό σύστημα, πολιτικοί και κοινωνικοί φορείς και ορισμένα ΜΜΕ που συνήθως ωρύονται αντί να αναλύουν, θα ορθώσουν ένα σκληρό τείχος στην κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό γιατί αρνούνται να συμβιβαστούν με νέες ήττες ή  έστω με κακές συμφωνίες και είναι πιθανό να συμπαρασύρουν την κυβέρνηση σε πτώση με τον Πάνο Καμμένο να μελετά τις τελικές του αποφάσεις. Όλες αυτές οι δυνάμεις,  θα ετοιμάσουν τον λαό εναντίον κάθε συμφωνίας, ακόμη και αν περιλαμβάνει και σωστά σημεία.
Το αρχικό , σοβαρό λάθος της κυβέρνησης , κυρίως του ΥΠΕΞ Κοτζιά να κινηθεί συγκρουσιακά θα το βρει τώρα μπροστά της, γι αυτό ας ετοιμάζεται και ο ΣΥΡΙΖΑ για κάθε ενδεχόμενο